ابوالأسود دولی، از چهره های معروف شیعی، نام وی ظالم بن عمرو بن سفیان بن جندل است که بیشتر معروف به کنیه ی خود ابوالأسود دولی است. ایشان واضع علم نحو، و نقطه گذار حروف قرآنی است پس عجیب نیست که شعر ابوالأسود در اوج فصاحت و بلاغت و زیبایی باشد، چرا که او با آیات وحی مأنوس بود و بدون شک این فصاحت و بلاغت رابطه تنگاتنگی با تسلط ایشان بر آیات قرآنی دارد شعر این شاعر بزرگوار فصیح و عاری از هر گونه عیوب ساختاری است، بنابراین استفاده از این شعر در کتب لغت و نحو به عنوان شاهد مثال مناسب است. نگارنده این پایان نامه با استفاده از کتب معتبر لغت نامه ها به شرح و ترجمه دیوان این شخصیت ادبی و شیعی پرداخته است.این پایان نامه متشکل از دو بخش است که بخش اول عبارت از دیوان ابوالاسود دولی و بخش به ضمیمه ی دیوان اختصاص دادم. ابتدا مفردات را ترجمه، و سپس تک تک ابیات را ترجمه نمودم آنگاه نکاتی که در بعضی از اَبیات از جمله، اشاره به آیه یا حدیث یا ضرب المثلی یا نکته بلاغی باشد را نیز شرح داده ام.