روابط، مناسبت¬ها و معادلات سیاسی و فرهنگی ایران و عثمانی در طول تاریخ حدود چهار قرن همجواری، دستخوش تغییرات و فراز و نشیب¬های مختلف و متفاوتی شده است. شکی نیست که عوامل و دلایل متفاوت و پیچیده¬ای در تحولات روابط این دو حکومت ایفای نقش کرده¬اند و تبیین جامع این روابط، بدون در نظر گرفتن مجموعه عوامل و دلایل، به دلیل تقلیل منابع عدیده تأثیرگذار و تعیین¬کننده، فاصله گرفتن از دقت¬ورزی در پژوهش تاریخی است و چنین تحقیقی از خطا و اشتباه تقلیل¬گرایی برکنار نخواهد بود. این تحقیق با چنین رویکردی و با هدف تبیین گستردگی عوامل موثر در مناسبات ایران و عثمانی و با اذعان به پیچیدگی تبیین این روابط و اقرار به تأثیرگذاری عوامل مختلف و پرهیز از تحلیل تک¬عاملی، نقش عامل انسانی، اجتماعی، جغرافیایی، دینی و تاریخی کردها را به عنوان یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در روابط و مناسبات این دو حکومت تحلیل و تبیین می¬کند و بدین شکل با مد نظر قرار دادنِ سیر و تحولِ یکی از عواملی که در این مناسبات پیچیده، کمتر به شکل مستقل مورد توجه قرار گرفته، تحقیقات کنونی را کامل¬تر می¬کند. رساله¬ی پیش¬رو دربرگیرنده¬ی نقش شخصیّت¬ها، فرمانروایان و گروه¬های کردی مطرح در مناسبات بین دو کشور ایران و عثمانی مقارن حکمرانی ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه و احمد شاه، به ویژه از عهدنامه¬ی ارزروم دوم 1326ه.ش/ 1847.م تا سقوط سلسله¬ی قاجاریه در سال 1305ه.ش/ 1925.م می¬باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که کردها در مناسبات ایران و عثمانی علاوه بر ایفای نقش به عنوان عاملی تأثیرگذار در روابط خصمانه و دوستانه و معاهداتی چون ارزروم دوم به عنوان معمولی متأثر نیز از این روابط تأثیر پذیرفته¬اند.