نام پژوهشگر: سویل رنجبر

بررسی تغییرات فرایندهای هیدرولوژیکی با استفاده از معیار پیچیدگی موجک-آنتروپی مطالعه موردی : حوضه آبریز دریاچه ارومیه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده عمران و محیط زیست 1393
  سویل رنجبر   وحید نورانی

میزان تغییرات موجود در هر حوضه متناسب با عوامل موثر انسانی و همچنین تغییرات طبیعی نظیر تغییر اقلیم در آن منطقه می¬باشد. در سال¬های اخیر با پیشرفت تکنولوژی، استفاده از نقشه¬های زمینی و عکس¬های¬ ماهواره¬ای برای بررسی تغییرات هیدرولوژیکی حوضه ، مرسوم گشته است که اغلب این روش¬ها پرهزینه و زمان¬بر می¬باشند و یا به دلیل وســعت جغراف?ائ? مناطق مورد مطالعه در اکثر موارد بررس? همه جانبه تغ??راتکاربــری اراض? امــکان پذ?ر نیست؛ لیکن معیار پیچیدگی که در آنالیز سری¬های زمانی مطرح است می¬تواند معیار مناسبی برای ارزیابی و سنجش میزان تغییرات فرایندهای هیدرولوژیکی موجود در حوضه باشد. با محاسبه مقدار پیچیدگی حوضه می¬توان بی¬نظمی موجود در حوضه را به دست آورد؛ تغییرات بی¬نظمی و یا پیچیدگی حوضه نشان¬دهنده تغییرات هیدرولوژیکی به وجود آمده در حوضه است. در این پایان¬نامه برای سنجش میزان پیچیدگی فرایندهای هیدرولوژیکی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه از روش جدیدی به نام روش موجک-آنتروپی استفاده شده است. این روش ابتدا با بررسی دو حوضه خارجی صحت¬سنجی شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که علاوه بر کاهش تراز آب در دریاچه ارومیه، نوسانات سطح آب نیز در حال کاهش است بنابراین الگوی نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه در حال تغییر است. این تغییر الگو سبب کاهش پیچیدگی تراز آب شده است.کاهش پیچیدگی تراز آب می¬تواند در اثر عوامل طبیعی نظیر تغییر نوسانات بارش، دما، رطوبت و یا عوامل انسانی باشد. با توجه به نتایج حاصل از بررسی دو حوضه خارجی، عوامل انسانی نظیر افزایش جمعیت، توسعه شهرسازی و ... تاثیر مستقیم در کاهش نوسانات سری زمانی دبی دارد. طبق نتایج حاصل از بررسی تغییرات پیچیدگی سری¬های زمانی بارش، دما، رطوبت و دبی ، تغییر نوسانات دبی در بازه زمانی مورد نظر هم¬خوانی بیشتر و قابل ملاحظه¬تری با تغییر نوسانات تراز آب دریاچه ارومیه دارد. بنابراین نقش عوامل انسانی در کاهش پیچیدگی تراز آب دریاچه ارومیه به مراتب بیشتر از عوامل طبیعی نظیر تغییر اقلیم بوده است.