بحث درباره پدیده فقر، شناخت عوامل و راه مبارزه با آن از زمان های دور موردتوجه مکاتب، صاحب نظران و تا حدودی حکومت ها بوده است. شاید به ندرت بتوان مسئله ای مانند آن یافت که در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی یک جامعه دخالت داشته باشد. در بین ائمه معصومین (ع) تنها برای وجود مبارک امیرالمومنین (ع) امکان حاکمیت حکومت اسلامی فراهم شد و مبارزه با فقر یکی از برنامه های اصلی ایشان در مدت حکومتشان بود. حضرت (ع)پس از پنج سال مبارزه با فقر در نهایت، وضعیت معیشتی مردم کوفه را این گونه بیان کردند: ما أَصْبَحَ بالْکوفَهِ أَحَدٌ إِلَّا نَاعِماً إِنَّ أَدْنَاهُمْ مَنْزلَهً لَیأْکلُ الْبُرَّ وَ یجْلِسُ فِی الظِّلِّ وَ یشْرَبُ مِنْ مَاءِ الْفُرَات «تمام مردم کوفه دارای زندگی مرفهی هستند، حتی پایین ترین افراد نان گندم می خورند و خانه و سرپناهی دارند و از آب آشامیدنی گوارایی (آب فرات) می آشامند.» (ابن شهر آشوب، 1379 ق، ج 2، ص 99). و این به معنای ریشه کن کردن فقر و رساندن جامعه به رفاه عمومی است حال سوال این است که امیرالمومنین (ع) در مدت حکومتشان چه راه کارهایی را به کار بسته و جامعه را به رفاه عمومی رساندند؟ روش تحقیق در این نوشتار «روش کتابخانه ای» و «تحلیل متن» است که با بهره گیری از کتب حدیثی و سیره عملی حضرت علی (ع) ابتدا پدیده فقر از دیدگاه ایشان شناسایی شده، در مرحله بعد راه کارهایی که حضرت (ع) در مدت حکومتشان برای مبارزه با فقر به کار بردند، از احادیث و سیره عملی ایشان استخراج شد و درنهایت راه کارهایی اجرایی جهت مبارزه با فقر جهت الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بر اساس حکمت علوی پیشنهاد داده شد. نتایج نشان می دهد که برای ریشه کن کردن فقر باید راه حل جامعی را در پیش گرفت و راه کارهایی با رویکردهای سه گانه توسعه و رونق تولید، آموزش و فرهنگ سازی، برقراری عدالت و توزیع عادلانه را در این راستا به کار بست.