نام پژوهشگر: فریده اسدی نیا
فریده اسدی نیا یدالله نیک پور
جیوه عنصر مهمی است که تغییرات جزیی در میزان دسترسی ترکیبات آن می تواند برای انسان و محیط زیست بسیار خطرناک باشد. در مطالعه حاضر، یک روش استخراج متوالی جهت تعیین نحوه توزیع و غلظت ترکیبات جیوه در رسوبات به کار برده شد. این نمونه ها از ایستگاه های خور موسی شامل: خورهای مجیدیه، غزاله، جعفری، موسی، مریموس، بی حد، پاتیل، و غنام، واقع در شمال غربی خلیج فارس، برداشته شد. پس از خشک کردن و یکنواخت کردن، 0/1 گرم نمونه رسوب در معرض 5 مرحله ی استخراج متوالی قرار گرفت. معرف های شیمیایی مورد استفاده توانستند به طور کم و بیش گزینشی ترکیبات مختلف جیوه را استخراج کنند. این روش استخراج متوالی می تواند، به ترتیب، بخش های قابل تبادل، متصل به کربنات ها، متصل به اکسیدهای fe-mn، متصل به مواد آلی، و بخش باقیمانده را استخراج نماید. با مقایسه بین مقدار کل غلظت جیوه بدست آمده از استخراج تک مرحله ای با مجموع مقدار جیوه حاصل از 5 مرحله ی استخراج متوالی، صحت روش بکار رفته بررسی و مشخص شد که در حد رضایت بخش می باشد. بین بخش قابل تبادل جیوه و تغییرات هدایت الکتریکی آب دریا ارتباط مستقیمی بدست آمد، این نشان می دهد که تغییرات هدایت الکتریکی آب دریا می تواند میزان دسترسی زیستی بخش قابل تبادل جیوه را تحت تاثیر قرار دهد. در مقایسه با اکسید منگنز، محتوای اکسید آهن رسوب اثر قابل توجهی در افزایش غلظت جیوه متصل به این بخش نشان داد. نتایج استخراج متوالی جیوه نشان داد که تا حدود 75% جیوه موجود در رسوب در دسترس زیستی قرار ندارند.