نام پژوهشگر: طلا عزیزی کوتنائی

بررسی تطبیقی فرم مارپیچی اسپیرال در سماع قونی و نگارگری ایرانی اسلامی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده معماری و هنر 1392
  طلا عزیزی کوتنائی   زهرا چیت ساز

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده) : نگارگری ایرانی اسلامی در عین زیبایی های ظاهری شامل زیبایی های باطنی و معنوی می باشد و سرشار از رمز و راز است که بی ارتباط با عرفان اسلامی نمی باشد. هنرمندان و عارفان در ایران از یکدیگر الهامات زیادی گرفته اند داشته اند.یکی از نقاط مشترک بین این دو حرکت است حرکت در نگارگری بیشتر به صورت چرخشی ، دورانی و مارپیچی وجود دارد که ترکیب بندی های آثار کمال الدین بهزاد بیش از سایر نگاره ها به کار گرفته شده است. حرکت مارپیچ به صورت اسلیمی ها نیز در هنرنگارگری ایرانی نیز بروز می کند. این حرکت و چرخش را در رقص سماع قونی نیز شاهد هستیم، به این صورت که سماع کنندگان با چرخش به دور خود و سپس چرخیدن به دور مرشد تداعی کننده حرکات ذرات عالم به دور یک محور اصلی می باشد که خود نیز تعاریف فیزیکی و علمی دارد که به طور کامل شرح خواهیم داد. در این پایان نامه تلاش شده تا با بررسی حرکت چرخشی«مارپیچ» دورانی در رقص سماع قونی و نگارگری ایرانی اسلامی، ضمن شرح پیشینه تاریخی آنها سیر تحولات را بررسی کرده به مفاهیم نمادین موجود در آنها بپردازیم. همچنین دلایل به کارگیری حرکت چرخشی، اسپیرالی یا دورانی موجود در دو مقوله را ریشه یابی کرده و در نهایت وجوه اشتراک و افتراق بین نگار گری اسلامی و رقص سماع سماع عرفانی را با توجّه به حرکات چرخشی موجود، به صورت بررسی مقایسه ای به تحریر آوریم.