چکیده به منظور تعیین تنوع ژنتیکی 25 جمعیت از 5 گونه مرتعی agropyron sp. از پروتئین های محلول و نشانگر مولکولی issr استفاده گردید. پروتئین های محلول برگ به روش laemmli استخراج شد و با استفاده از روش sds-page بررسی شدند. تعداد 16 باند برای 25 جمعیت مورد بررسی مشاهده شد، که تعداد 7 باند چند شکل بودند، بیشترین تعداد باند مربوط به ژنوتیپ شماره 11 با 15 باند و کمترین تعداد باند مربوط به ژنوتیپ شماره 1، 2 و3 با 10 باند بود. گروه بندی بر اساس پروتئین های محلول برگ تا حدودی دسته‏های متمایزی از ژنوتیپ ها را نشان داد و می توان بیان داشت که استفاده از پروتئین های محلول در برگ در بررسی تنوع درون گونه ای آگروپیرون تا حد زیادی موثر است وگونه ها از همدیگر کاملا تفکیک شدند. تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های مورد مطالعه با استفاده از 12 آغازگر issr نیز مورد بررسی قرار گرفت که از این 12 آغازگر 10 عدد دارای باندهای قابل امتیاز دهی بودند. آغازگرهای issr در مجموع توانستند 63 باند تولید کنند، که 62 باند چند شکل بودند. .میانگین pic در آغازگرهای مورد بررسی برابر 416/0بود که بیشترین میزان pic مربوط به آغازگر is13 بود (476/0) و آغازگر is10 کمترین میزان pic (312/0) را داشت. آغازگر is9، is 11و is14 بیشترین تعداد باند (تعداد 8 باند) و آغازگر is15 و is13 کمترین تعداد باند (تعداد 4 باند) را نشان دادند. می توان بیان داشت مارکر issr بر اساس آغازگرهای مورد استفاده تا حدود زیادی گونه های مورد مطالعه را از هم تفکیک کرد و تنها ژنوتیپ های گونه سوم در یک گروه قرار نگرفتند. گونه ی شماره 4 و 5 شباهت بیشتری به هم داشتند و با گونه شماره 1 فاصله ژنتیکی بیشتری نشان دادند. تنوع بین این پنج گونه بر اساس آغازگرهای مورد بررسی در سطح 5% معنی دار بود. بر اساس تجزیه واریانس ملکولی تنوع درون گونه ای بیشتر و تنوع بین گروهی کمتر مشاهده گردید. کلید واژه : تنوع ژنتیکی، آگروپیرون ( agropyron sp.) ، پروتئین های محلول برگ، نشانگر مولکولی issr