نام پژوهشگر: اولدوز زهفروش

بررسی روش جدید سنتز 6,5-دی متوکسی-3,2-دی هیدرو-1h-ایندن-1-اون به عنوان پیش ماده کلیدی سنتز دونپزیل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده شیمی 1393
  اولدوز زهفروش   رضا تیموری مفرد

در مغز ماده ی مهمی به نام استیل کولین وجود دارد. این ماده نقش پیام رسان بین دو سلول عصبی را بازی می کند و پس از چند صدم ثانیه توسط آنزیمی به نام کولین استراز تجزیه می شود. در بیماری آلزایمر ماده استیل کولین در مغز کم شده و ارسال پیام بین دو سلول عصبی مغز مختل می شود. داروهایی که آنزیم کولین استراز را مهار می کنند باعث افزایش استیل کولین می شوند. اولین عضو این خانواده، دارویی به نام تاکرین است که اولین بار، ده سال پیش برای درمان آلزایمر معرفی شد. از آن موقع سه داروی دیگر به نام های دونپزیل (با نام تجاری آریسپت ) ، ریواستیگمین (با نام تجاری اکسلون) و گالانتامین (با نام تجاری رمینیل) به بازار عرضه شده اند که عوارض جانبی آن ها از تاکرین به مراتب کمتر است. داروی دیگری که در کشور آلمان در سال 2003 میلادی عرضه شده است ممانتین نام دارد. امروزهاز دونپزیل به طور گسترده ای در تمام مراحل بیماری برای درمان آلزایمر استفاده می شود.اگر به روشهای سنتز دونپزیل نگاهی بیندازیم مشاهده می کنیم که 6,5-دی متوکسی1-ایندانون به عنوان پیش ماده برای تهیه دارو به کار رفته است. بنابراین با توجه به اهمیت این دارو در درمان بیماری آلزایمر،ما در این پژوهش سعی داریم تا با استفاده از واکنش های تراکمی میان ترکیبات آلکیل سیانید و یا استری با ترکیبات آلدئیدی مناسب به سنتز ترکیبات ?،?-غیراشباع دارای گروه عاملی استری و نیتریل دار اقدام و سپس احیای انتخابی پیوند دوگانه کربن-کربن آنها مورد بررسی قرار می گیرد و در ادامه با یک واکنش حلقه زایی به 6,5-دی متوکسی-3,2-دی هیدرو-1h-ایندن-1-اون می رسیم.