نام پژوهشگر: مرجانه یوسف نژاد

مکان یابی سامانه اسکان موقت در بافت های آسیب پذیر شهری نمونه موردی: منطقه ?? کلانشهر تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - پژوهشکده علوم اجتماعی 1393
  مرجانه یوسف نژاد   اسماعیل علی اکبری

منطقه 12 شهر تهران از نظر ساختار تقسیمات منطقه دارای شش ناحیه رسمی و سیزده محله شهری است مساحت این منطقه 1600 هکتار است منطقه 12 از شمال به مناطق شش و هفت از شرق به مناطق سیزده و چهارده از جنوب به مناطق پانزده و شانزده از غرب به منطق یازده ختم می شود ناحیه یک این منطقه بزرگترین ناحیه از نظر وسعت و حساس ترین ناحیه از نظر سیاسی محسوب می شود. مهمترین مشخصه ناحیه چهار بافت فرسوده آن است که 75 درصدداز ابنیه آن از قدمتی بالای 70 سال برخوردار است. از نظر ساختار جمعیت بر اساس سرشماری سال ???? حدود ??? هزار نفر جمعیت در منطقه ساکن بوده است. کاربری مسکونی در شرق منطقه گسترش یافته و کاربری اداری در شمال منطقه تمرکز یافته است بیش از یک پنجم واحدهای تجاری در منطقه ?? تمرکز یافته است مهمترین مرحله در این تحقیق تجزیه و تحلیل داده ها میباشد که نتایج تمامی فرایند طی شده در آن منعکس می گردد هر چه داده های اولیه ار دقت بالاتری برخوردار باشد و ویرایش و طبقه بندی آنها با دقت بیشتری انجام شده باشد نتایج تحلیل نیز دارای دقت و صحت بیشتری خواهد بود. بنابر این برای انجام مراحل تجزیه و تحلیل جهت مکان یابی سامانه اسکان موقت در بافت های آسیب پذیر شهری در منطقه دوازده تهران بعد از شناسایی معیارهای مورد نیاز جهت مکان یابی با توجه به تجربیات و تحقیقات صورت گرفته توسط پژوهشگران و سازمان های مربوطه به وزندهی این معیارها پرداخته میشود و پس از عملیاتی کردن آن در سیستم اطلاعات جغرافیایی به تهیه نقشه نهایی مکان یابی سامانه اسکان موقت پرداخته میشود شاخص ها و معیارهای اثرگذار در مکان یابی اسکان موقت در منطقه 12 تهرا به شرح زیر میباشد: ?. کاربری نظامی ?. کاربری بهداشتی ?. کاربری تجاری ?. شبکه معابر ?. کاربری فضای سبز ?. کاربری مسکونی ( که شاخص های این معیارها فاصله از کاربری می باشد) ?. کیفیت ابنیه ( شاخص اثرگذار نوع بافت) ?. تراکم جمعیت (شاخص اثرگذار نفر در هکتار) کیفیت ابنیه مهمترین معیار اثرگذار بر انتخاب سامانه اسکان موقت در منطقه ?? می باشد پس از وزن دهی و تهیه نقشه های مربوط به هر یک از شاخص های اثرگذار در ایجاد مراکز اسکان موقت به تهیه نقشه پهنه بندی این مراکز پرداخته ایم پس از اینکه بین معیارها با توجه به اهمیتشان در مکان یابی با هم بصورت دو به دو مقایسه شدند و ماتریس و نمودار آنها تهیه شد در این مرحله با استفاده از دستور over lay (روی هم گذاری لایه ها) نقشه پهنه بندی شده بدست آمده است چهار اولویت برای مکان یابی مراکز اسکان موقت به دست آمده است پس از پهنه بندی مکان های مناسب جهت احداث مراکز اسکان موقت در این بخش به مکان یابی نقاط مناسب اقدام نموده ایم پس از غربالگیری و بازدید میدانی از پهنه های مکان یابی سه نقطه به عنوان مکان های نهایی جهت ایجاد مراکز اسکان موقت در نظر گرفته شده است از مشخصات این مکان ها مجاورت با شبکه ارتباطی و وجود فضای باز در نزدیکی این مکان ها میباشد از مشخصات دیگر این مکانها این است که نزدیک بافت های متراکم و مراکز بهداشتی درمانی می باشند در کنار تجهیز این مراکز برای اسکان اضطراری شهروندان از این امکانات در زمان های غیر بحران نیز برای رفاه حال بیشتر شهروندان می توان استفاده کرد به ترتیب اولویت این سه نقطه شماره گذاری شدند اولویت ها بر اساس وسعت پهنه تعیین شده است همچنین شاخص هایی چون نوع مالکیت ( که مالکیت هر سه مورد مربوط به دولت می باشد و هیچکدام مالکیت خصوصی یا وقفی ندارند ) و نزدیکی این مکان ها به خیابان های اصلی شماره گذاری می شود اولویت اول واقع در ناحیه یک می باشد و اولویت دوم و سوم به ترتیب واقع در ناحیه دو ناحیه پنج می باشد با توجه به مشاهدات میدانی و مطالعات انجام شده در حال حاضر بهترین مکان برای ایجاد پایگاه جهت اسکان موقت پسپاز زلزله پارک ها و فضاهای باز موجود در منطقه می باشد