چکیده: به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در هیبریدهای حاصل از دورگ گیری ارقام ساوالان و کایزر، تعداد 8 هیبرید پیشرفته به همراه والدین آنها، براساس طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل در سال 1392 اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که بین هیبرید های مورد مطالعه از نظر صفات تعداد روز تا غده زایی، ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، قطر ساقه اصلی، تعداد و وزن غده در بوته، متوسط وزن غده، عملکرد غده کل و قابل فروش، درصد ماده خشک، مقدار اسید آمینه لیزین، درصدپروتئین، عملکردپروتئین، درصدنیتروژن و میزان نیتروژن جذبشدهاختلاف معنی داری وجود داشت. هیبرید شماره 8 (?ساوالان ×? کایزر) دارای بیشترین مقدار پروتئین کل و اسید آمینه لیزین، عملکرد و اجزا عملکرد غده و درصد ماده خشک، عمق چشم سطحی، رنگ گوشت و پوست زرد و شکل غده گرد تخم مرغی بود و به عنوان هیبرید پرمحصول و مناسب برای صنعت فرآوری انتخاب شد.براساس نتایج تجزیه کلاستر، 10 ژنوتیپ در چهار گروه قرار گرفتند. گروه اول و دوم (هیبریدهای شماره 1، 4، 3، 7 و 8) از نظر عملکرد غده کل و قابل فروش و درصد ماده خشک بالاترین میانگین را به خود اختصاص دادند. براساس نتایج تجزیه به عامل ها، عامل اول به عنوان "عامل عملکرد و اجزا عملکرد غده"، عامل دوم "یکنواختی غده"، عامل سوم "عاملساختار گیاه" و عامل چهارم "عامل کیفی" نامگذاری شدند.