چکیده: در بازار امروز فرش دستباف توانایی تضمین حداقل زمان حفظ ظاهر فرش می تواند نقش تعیین کننده ای در افزایش اطمینان و اشتیاق خرید مشتریان داشته باشد چرا که در دنیای امروز، عمر فرش بر اساس تخمین حفظ ظاهر ان تعیین می شود، بنابراین دست یافتن به روشی برای تعیین طول عمر طرح و نقش فرش و تضمین حداقل عمر کیفی ان، ضروری می نماید. در این پژوهش ابتدا به معرفی خواص فیزیکی فرش های دستباف، که تغییرات کیفی آنها در تعیین طول عمر مصرف فرش موثر می باشد، پرداخته شد. سپس میزان تاثیر چهار عامل رجشمار، تعداد لای نخ پرز، ارتفاع پرز فرش و اندازه ی قطر لیف پشم را بر حفظ و دوام طرح و نقش فرش دستباف، مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 12 نمونه فرش دستباف به ابعاد 22×5/22 در دو گروه طرح شکسته و طرح گردان تهیه شد. برای بیان کمی مشخصه ی حفظ ظاهر طرح و نقش فرش دستباف، سه شاخص هندسی زاویه، مساحت، فاصله ی دونقطه در راستای افق از اجزای فرش تعریف و استفاده شد. نتایج مربوط به سه شاخص مذکور در نمونه فرش های دستباف با متغیر های تولید شامل چهار فاکتور رجشمار، تعداد لای نخ پرز، ظرافت قطر لیف پرز، ارتفاع پرز، تحت پنج مرحله فرسایش توسط دستگاه هگزاپاد اندازه گیری شد و به روش اماری، تاثیر هر عامل و تاثیر شدت فرسایش ویا زمان مصرف فرش، با یکدیگر مقایسه گردید. نمونه ها در حالت قبل از فرسایش و پس از هر دوره از فرسایش به وسیله ی اسکنر تصویر برداری شد و پس از ان تصاویر در نرم افزار اتوکد در سه شاخص هندسی مذکور، مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج ازمون anova و ازمون tuky نشان می دهد که از میان شاخص های هندسی مورد استفاده شاخص مساحت بیشترین تغییر را بر اثر فرسایش های متمادی داشته است. از میان متغیر های مربوط به عوامل ساختمانی فرش دستباف، بلندی پرز بیشترین تاثیر را در حفظ طرح و نقش فرش داشته اشت.