چکیده پایان نامه ای که پیش رو دارید با عنوان " تبیین علل تأسیس، تداوم و افول دولت غزنوی مبتنی بر نقش نیروهای نظامی( تا نبرد دندانقان)" براساس نظریات ارائه شده در جامعه شناسی نظامی و نظم و همچنین نظریه سیر تکامل جوامع ابتدایی مرگان و انگلس در صدد تبیین نقش نظامیان در دوران سامانی- غزنوی برآمده است. بر این اساس مدعای که در نظر گرفته شده، آن است که فشار قبایل ترک ساکن فرارود و وجود اختلالات و اختلافات در میان گروه های سیاسی و اجتماعی در مناطق شرقی ایران، بحرانی را در آن منطقه بوجود آورده بود که باعث قدرت گیری نیروهای نظامی گردید. در این شرایط سازماندهی بالا، عملکرد سریع، انحصار استفاده از اسلحه و زور و اهداف نهادهای نظامی موجبات برتری این گروه را بر دیگر گروه ها و نهادهای سیاسی و اجتماعی فراهم می آورد و در نهایت به تشکیل دولت غزنوی و تصرف خراسان و سرزمین های اطراف انجامید. دولت غزنوی توانست با ترتیب برنامه های منظم حملات سالانه به نواحی مختلف و بوجود آوردن سازماندهی نهادهای اجتماعی و سیاسی منظمی برای مدت بیش از سه دهه با توجه به مشکلات موجود، نظم و امنیت را در جامعه حفظ کند. اما در نهایت فشار های مالیاتی و وجود فضای امنتی باعث بروز نارضایتی-هایی در جامعه و دولت گردید. در این شرایط برای از بین بردن خطر براندازی و نافرمانی احتمالی نظامیان، تصفیه هایی در میان این نیروها به وقوع پیوست. این اتفاقات ضربه ای مهلک را بر انسجام و سازماندهی نیروهای نظامی غزنوی وارد آورد، به صورتی که در نهایت با وقوع نبردهایی چند ساله در مناطق شمالی و به دلیل عدم موفقیت موثر سیاست های دولت در حل این بحران، نیروهای ارتش با عدم همراهی مناسب خود موجبات شکست دولت غرنوی را در برابر ترکمنان غز فراهم آوردند.