مطالعه ی تاریخ و تبعاً نتایجی که از آن استنتاج می گردد مبتنی بر پارادایمی است که تاریخ نگاری به آن اتکا دارد. در این مسیر، تاریخ هنر و تاریخ نگاری هنر از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. چرا که آثار هنری سرآغاز حیاط معنوی و فرهنگی انسان ها هستند. این پژوهش با رویکردی به تاریخ نگاری و نقد آن بخش از این تاریخ، که در پیوستگی با نظریات علمی دوران روشنگری است، تنظیم شده و همچنین آرای متفکران حوزه های مختلف اعم از زیست شناسی، انسان شناسی، باستان شناسی و فلسفه تاریخ و ... مد نظر قرار گرفته است. این رساله با طرح این پرسش که هنر در دوران پیش از تاریخ در سرزمین ایران چه مظاهر و مفاهیمی را در برداشته است آغاز شد، و با استفاده از روش پژوهش کیفی و با بهره گیری از منابع و اسناد متعدد و متنوع حوزه های پیش گفته در 6 فصل به بحث و نقد، در موضوعیت انسان درنگاه مدرن به ویژه داروینیسم و دیدگاه های وابسته که بسترهای انسان شناسی و تاریخ نگاری هنر معاصر را شکل داده، پرداخته و پس از ترسیم ادوار پیش از تاریخ و نمونه های مربوط بدان ها، در نهایت چنین نتیجه گرفت که هنر پیش از تاریخ ایران، نه تنها برآمده از تکامل زیست شناسانه ی انسان های ساکن در این سرزمین نبوده، بلکه متکی به آموختن اندیشه ای بلیغ و برآمده از ارتباطی پیچیده و چند سویه میان طبیعت، یعنی زمین، انسان و آسمان تعریف می شود. از لحاظ مفهومی این هنر بیانگر معانی روایی و نمادین است. روایت هایی نه صرفاً برخاسته از وقایع، بلکه روایت هایی که روح و هدف آنها مد نظر بوده و به لحاظ فرمی برگرفته از تجربیات محیطی بوده و با رویکردی تجریدی و انتزاعی به تصویر ناب منجر شده است. این تصاویر در کل، درپی نمایش واقعیت عینی نبوده اند، بلکه به خلوصِ مفهومی تصویر، چنان بستگی خود را حفظ نموده اند و بر آن ابرام ورزیده اند، که بنیاد این تصویرگری را عاری از هر گونه حشو و زواید، در نهایت به نقطه ای رسانده اند که می توان آن را اصطلاحاً استلیزه و خلاصه شده نامید. لیکن در عین این سادگی، بیانگری و دست یازیدن به یک "زبان بصری" همواره از نظر دور نمانده و انسان پیشاتاریخ، در هرمقطعی از زمان با توجه به ویژگی های زمانی و مکانی، روایتگر و بازگو کننده و مورخِ عصر خویش بوده است. و بررسی های ما همواره در جهت کشف این زبان و مفاهیم و معانی پنهان در آن بوده و ادامه خواهد داشت.