مفاهیم عرفانی و بازتاب هنری آن در دیوان فخرالدّین عراقی و ابن فارض مصری چکیده پژوهش حاضر، مطالعه ای تطبیقی در چارچوب مکتب ادبیّات تطبیقی آمریکایی است که به منظور کشف روابط فرهنگی و ادبی، دو زبان فارسی و عربی صورت پذیرفته است، به همین سبب موضوع مفاهیم عرفانی و بازتاب هنری آنها در دیوان دو شاعر ایرانی و عرب؛ یعنی فخرالدّین عراقی و ابن فارض مصری مورد واکاوی قرارگرفت. چون در قرن هفتم یکی از اصلی ترین موضوعات ادبیات، در دو حوزه نظم و نثر، تصوف و عرفان است و نویسندگان و شاعران بسیاری به طرح این گونه مسائل عرفانی در آثار خود پرداخته، موجی از این دیدگاه ادبیات فارسی و عربی را به تلاطم وامی دارد. از آن نظر که شاعران پارسی گو و عرب زبان تمایل به بیان حالات عرفانی و روحی در کلام و شعر خود داشتند و فخرالدّین عراقی و ابن-فارض نماینده ی بارز این جریان اند، در این پژوهش به این موضوع پرداخته شده است.این پژوهش دو جنبه مهمّ از شعر این دو شاعر را در بر می گیرد: نخست، مهمّ ترین مفاهیم عرفانی که بارزترین مفاهیم رایج در شعر عرفانی به طورکلی، و شعر این دو شاعر به طورخاص است بررّسی می شود. مفاهیمی چون عشق و مراحل آن، می (باده)، فراق، رضا، شوق، تجلّی، صبر، وحدت، خوف، رجا، اتّحادبراساس کتاب های مهمّ عرفانی از جمله: فرهنگ اصطلاحات عرفان و مبانی عرفانو تصوّف مطالعه و در نگاه دو شاعر بررّسی می شوند که تشابهات و تفاوت های هر دو شاعر آشکار می گردد و نشان داده می شود که عشق اصلی-ترین مفهوم عرفانی به کار رفته در دیوان هر دو شاعر است. جنبه دیگر این پژوهش پرداختن به زبان شعر دو شاعر در بیان مفاهیم عرفانی ذکر شده است و در این باره، استعاره ها، تشبیه ها، کنایات و... مورد بحث و تحقیق قرار می گیرند و نشان داده می شود که سادگی و روانی مهم ّترین ویژگی زبانی هر دو شاعر است. واژگان کلیدی:مفاهیم عرفانی، دیوان، فخرالدّین عراقی، ابن فارض مصری، بازتاب هنری