ریحان مقدس (ocimum sanctum) یکی از مهم ترین گیاهان دارویی محسوب می شود و متعلق به تیره نعناعیان می باشد. برگ های این گیاه حاوی 5/0- 5/1 درصد اسانس می باشد. ترکیب غالب اسانس این گیاه شامل اوژنول، متیل اوژنول و کارواکرول می باشد. به منظور بررسی اثر محلول پاشی کلات آهن و نانو کلات آهن بر میزان آهن گیاه، میزان کلروفیل و کارتنوئید، شاخص های فتوسنتزی، صفات مورفولوژیکی، تعداد و اندازه کرک های ترشحی و اسانس گیاه ریحان مقدس در برداشت اول و دوم، آزمایشی در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی، دانشگاه شهید چمران اهواز بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در شش تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: شاهد (بدون محلول پاشی)، محلول پاشی با کلات آهن (1 و 5/1 گرم در لیتر) و نانو کلات آهن (5/0، 1 و 5/1 گرم در لیتر) بود. محلول پاشی در مرحله 6 تا 8 برگی انجام و در فواصل زمانی 15 روزه تا مرحله گلدهی کامل تکرار گردید. بعد از برداشت اول و زمانی که گیاه شروع به رشد مجدد کرد محلول پاشی گیاه با رعایت فواصل زمانی 15 روز، تا رسیدن به مرحله گلدهی تمام تکرار گردید. نتایج نشان داد که کاربرد محلول پاشی کود آهن بر صفات اندازه گیری شده در سطح احتمال 1 درصد معنی دار گردید. بالاترین و پایین ترین میزان آهن گیاه، میزان کلروفیل و کارتنوئید، شاخص های فتوسنتزی و صفات مورفولوژیکی، اندازه و تعداد کرک ترشحی برگ، و همچنین میزان و عملکرد اسانس در گیاهان تیمار شده با 1 گرم در لیتر نانو کلات آهن و تیمار شاهد مشاهده گردید. تیمار 1 گرم در لیتر نانو کلات آهن اختلاف معنی داری با تیمارهای محلول پاشی 5/1 گرم در لیتر نانو کلات آهن و 1 گرم در لیتر کلات آهن نشان نداد. براساس نتایج موجود، محلول پاشی1 گرم در لیتر نانو کلات آهن جهت بهبود صفات مذکور پیشنهاد می گردد.