نام پژوهشگر: علیرضا اقمشه

حق دسترسی رسانه ها به اطلاعات قضایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1393
  علیرضا اقمشه   باقر انصاری

رفع تنش و ایجاد رابطه صحیح میان اصحاب رسانه در دسترسی به جلسات دادرسی و اطلاعات قضایی با دستگاه قضا از امور بسیار مهمی است که توجه به آن از ضروریات حقوق تلقی می شود. مقررات گذاری در این زمینه که اصحاب رسانه بتوانند با استفاده از حق آزادی اطلاعات و دسترسی به اطلاعات و حق آزادی بیان خود در دستیابی به اطلاعات قضایی استفاده کنند و مصاحبه هایی در این زمینه انجام دهند و دستگاه قضا نیز به هر بهانه ای از دسترسی آن ها جلوگیری نکنند، کاری بس دشوار است. همین طور از طرفی دیگر دستگاه قضا نیز برای خود بر پایه یکسری اصول است که برای بهتر انجام شدن امر خطیر قضا، پایبندی به آن اصول از مهمات دستگاه قضا محسوب می شود، اصولی مانند استقلال قوه قضاییه و قضات، اصل دادرسی منصفانه، نظم جلسات دادرسی، نظم عمومی، حفظ حریم خصوصی اصحاب دعوا و اخلاق حسنه، که توجه به آن ها نیازمند احتیاطی دوچندان می باشد تا امر قضا به مشکل برنخورد. بدین خاطر ایجاد تعادل با بهره مندی از فرهنگ سازی، آموزش و مقررات گذاری در این حیطه میان این اصول به ظاهر متعارض، کار هنرمندانه ای است تا این دو نهاد یعنی رسانه ها و دستگاه قضا، کار خود را در چارچوب خود و بدون مزاحمت یکدیگر به انجام رسانند. در کشور ما، با آنکه قانون انتشار و دسترسی به اطلاعات خود را توانسته ایم با مشقت های فراوان به تصویب رسانیم، اما با این حال تعادلی میان این اصول به ظاهر متعارض بوجود نیامده است و حد و مرز آن ها به درستی تعیین نشده است. دستگاه قضای کشور ما نیز با آنکه مقررات مختلفی در این زمینه به تصویب نرسانده اما باز مشکل به قوت خود باقی است. در این پژوهش، به حق دسترسی رسانه ها به دادرسی ها و اطلاعات قضایی، پرداخته شده است که در ابتدا در فصل اول به کلیات بحث یعنی به مبانی و حدود حق دسترسی رسانه ها پرداخته شده و در فصل دوم، مطالعه ای تطبیقی در وضعیت حقوقی و شیوه های دسترسی رسانه ها به اطلاعات قضایی انجام شده است و از قوانین و مقررات متنوعی در این باب استفاده شده است. در فصل سوم نیز، وضعیت حقوقی حق دسترسی رسانه ها به اطلاعات قضایی در ایران، مورد مطالعه قرار گرفته است.