نام پژوهشگر: علیرضا خالق دوست
علیرضا خالق دوست حسین سلیمی
مهمترین مصداق مبارزه برای کسب هویت که منجر به منازعات قومی فراوان گردیده، منطقه بالکان و به ویژه جمهوریهای استقرار یافته در یوگسلاوی سابق می باشد. در این منطقه مفهوم هویت ملی به یکی از اصلی ترین عوامل موثر در جوامع با خصوصیات ویژه تبدیل و به عنوان گره گاه در گفتمان های نژادی و قومیتی مطرح شده است. با توجه به این امر هدف این پژوهش آن است که بررسی نماید تفاوت های گفتمانی چه تأثیری بر منازعات قومی در منطقه بالکان داشته است؟ برای پاسخ به سوال پژوهش، تلاش شده است تا ضمن تجزیه و تحلیل هویت براساس گفتمان های سنتی قومی و نژادی، بیان گردد که تثبیت هویت دینی برای بوسنیایی ها منجر شده است که این هویت را مبنای تمایز خود از دیگری قرار دهند و از این هویت دفاع کنند. یافته های پژوهش نشان می دهد که مبارزات گفتمانی در منطقه بوسنی و هرزگوین و هویت های قومی گوناگون در یک منطقه جغرافیایی در قالب گفتمان های متمایز از تعاریف متفاوت یک گره گاه برای تثبیت معنا در قالب خاصی عمل می کنند و بر این اساس جنگ و نزاع میان هویت های گوناگون امری طبیعی خواهد بود. بعنوان نتیجه گیری می توان گفت که اگر «هویت» در گفتمان غالب به عنوان گره گاه مطرح باشد و همچنین هدف، مبارزه برای هژمونی هویت خاص باشد، در این صورت این منازعه میان گفتمان به مبارزه ای میان هویت ها در قالب های متفاوت از جمله، دینی، نژادی، قومی و ... تبدیل خواهد شد که نتیجه ای جز جنگ های خانمان سوز نخواهد داشت.