نام پژوهشگر: شمیم آشفته برگی
شمیم آشفته برگی محسن نعمتی
مقدمه : تغذیه مناسب و سلامت دهان و دندان ارتباط بسیار نزدیکی با یکدیگر دارند. در ارتباط با تغذیه و سلامت دندان ها تنظیم و ارائه الگوی تغذیه ای که علاوه بر تأمین نیازهای تغذیه ای در افراد، کمترین خاصیت پوسیدگی زایی را دارا باشد بسیار حائز اهمیت است. کاهش ph پلاک در اثر تخمیر کربوهیدرات های رژیم غذایی توسط باکتری ها، آغازکننده روند پوسیدگی می باشند؛ بنابراین رژیم های غذایی مختلف خاصیت های متفاوتی بر روی سلامت دهان و دندان دارند. برخورداری از یک برنامه غذایی متعادل مواد لازم را برای تأمین سلامتی کل بدن ونیز سلامت دهان و دندان فراهم می سازد و بدون شک عادات غذایی نادرست می تواند اثرات جبران ناپذیر بر سلامت عمومی و همچنین سلامت دهان ودندان داشته باشد؛ بنابراین آنالیز رژیم غذایی و بررسی همبستگی آن با سلامت دندانی حائز اهمیت است. با استفاده از پرسشنامه بسامد غذایی می توان الگوی غذایی افراد را تعیین کرده و ارتباط بین بیماری ها و الگوهای غذایی را سنجید. هدف از این مطالعه بررسی الگوهای غذایی کودکان دارای پوسیدگی زودرس کودکی و بدون پوسیدگی در کودکان ?-? سال مهدکودک های شهر مشهد در سال 1392 بود. مواد و روش:این مطالعه بر روی کودکان ? تا 6 ساله سالم و بدون مشکل سیستمیک در مهد کودک های مناطق مختلف شهر مشهد انجام شد. ابتدا کودکان در مهد کودک از نظر وضعیت بهداشت دهان توسط دانشجوی مشمول با استفاده از آینه و سوند دندانپزشکی معاینه شدند و وضعیت کودکان از نظر داشتن پوسیدگی یا فاقد پوسیدگی ثبت شد. پس از آن، از والدین آنها خواسته شد تا پرسشنامه بسامد غذایی ffq) (را به منظور تعیین الگو هایی غذائی تکمیل نمایند. پرسشنامه ffq پرکاربردترین وسیله جهت ارزیابی میزان دریافت مواد غذایی در طولانی مدت در مطالعات اپیدمیولوژیک می باشد. در این مطالعه از پرسشنامه ای استفاده شده است که روایی و پایایی آن توسط دکتر نعمتی و همکاران در دانشکده علوم پزشکی مشهد مورد تایید قرار گرفت. برای آنالیز غذایی، از تجزیه و تحلیل پرسشنامه بسامد خوراک توسط نرم افزار تغذیه ای طراحی شده استفاده شد. الگوهای غذایی با استفاده از روش تحلیل عاملی در نرم افزار spss 16تعیین شدند. برای بررسی ارتباط میان دریافت و الگوهای غذایی غالب با پوسیدگی از آزمون آماری رگرسیون استفاده گردید. همچنین با استفاده از آزمون های تی مستقل (متغیرهای نرمال) و من ویتنی (متغیرهای غیر نرمال) مواد مغذی دریافتی بین دو گروه مقایسه شد. سطح معنی داری تمامی آزمون ها 05/0 و نرم افزار مورد استفاده spss 16 می باشد. نتایج: در این مطالعه 2 الگوی غذایی پوسیدگی زا و غیر پوسیدگی زا در افراد مورد مطالعه بدست آمد. به ازای هر واحد افزایش در نمره ی الگوی غذایی پوسیدگی زا شانس ابتلا به پوسیدگی دندان تقریبا 30 برابر می گردد( 003/0 p=) و لی الگوی غذایی غیر پوسیدگی زا ارتباط معنی داری با عدم بروز پوسیدگی در جمعیت مورد مطالعه نداشت ( 319/0p= ).تعداد دفعات مصرف مواد قندی و تنقلات در گروه دارای پوسیدگی وهم چنین دریافت کل کربوهیدرات دراین گروه به طور معنی داری بیشتر بود (001/0p< ).در حالیکه دریافت چربی با گروه بدون پوسیدگی ارتباط معنی داری داشت (003/0p= ) .دریافت ریزمغذی ها مثل فولات و پتاسیم در افراد بدون پوسیدگی به طور معنی داری بالاتر بود(001/0p< ) . نتیجه گیری: : استفاده از الگوی غذایی پوسیدگی زا، باعث افزایش شانس ابتلا به پوسیدگی می شود ولی الگوی غذایی غیر پوسیدگی زا تاثیرکمتری در کاهش شانس ابتلا به پوسیدگی دارد