نام پژوهشگر: الهه خوشنویس
الهه خوشنویس غلامعلی افروز
مقدمه و بیان مسئله: رفتار رانندگی پرخطر شامل هرگونه رفتاری است که از راننده سر می زند و احتمال وقوع حادثه را افزایش می دهد. این رفتار شامل نقص قانون و مقررات راهنمایی و رانندگی مانند سبقت و سرعت غیرمجاز، عدم رعایت حق تقدم، عبور از چراغ قرمز، عدم توجه به علایم راهنمایی و رانندگی، انحراف به چپ و تغییر باند می باشد که همه نمونه هایی از رفتار رانندگی پرخطر هستند. هدف از این تحقیق ارائه مدلی برای تبیین رفتار رانندگی پرخطر بر اساس ویژگی های شخصیتی و ادارک خطر است. در این بررسی ارتباط بین ویژگی های شخصیتی رانندگان و همچنین موقعیت های رانندگی، با رفتار رانندگی پرخطر؛ مد نظر است. روش کار: روش پژوهش حاضر بر مبنای مفروضات همبستگی بوده و جامعه مورد مطالعه شامل 2700 راننده وسیله نقلیه در شهر تهران است که در 3ماه اول سال 1392 به دلیل رفتار رانندگی پرخطر توسط پلیس توقیف و ملزم به شرکت در کلاس های آموزشی بودند. نمونه گیری به دو صورت در دسترس و داوطلبانه می باشد. 460 نفر ( زن و مرد) بر اساس فرمول حجم نمونه کوکران انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های رفتار رانندگی منچستر، فرم کوتاه پرسشنامه شخصیتی نئو، پرسشنامه ادراک خطر رانندگی آلبرگ و راندمو (2001) استفاده شد. سپس تحلیل های آمار توصیفی و استنباطی (از جمله رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر) بر روی داده ها انجام شد. نتایج: یافته ها نشان داد که بین مولفه های رفتار رانندگی (لغزش ها، تخلفات عمدی، اشتباهات و تخلفات غیرعمدی) و عوامل شخصیتی (بجز توافق) با ادراک خطر رانندگی رابطه وجود دارد و بر اساس چهار مولفه رفتار رانندگی و پنج ویژگی های شخصیتی (روان رنجورخویی، برون گرایی، باز بودن به تجربه، توافق و وجدانی بودن) می توان ادراک خطر را پیش بینی کرد و روابط بین سازه های پژوهش براساس مدل مفروض پژوهش حاضر قابل تایید است. نتیجه گیری: بسیاری از مفاهیم روانشناختی می توانند با رانندگی پرخطر ارتباط داشته باشند. از جمله سبک های شخصیتی. لذا اهمیت صفات شخصیتی و رفتار رانندگی در میزان تصادفات قابل توجیه می باشد. لغات کلیدی: ویژگی های شخصیتی، رفتار رانندگی، ادراک خطر رانندگی، رانندگی پرخطر، راننده