ناصرِخسرو قبادیانی شاعر بزرگ و از نابغه های بزرگ فکری قرن پنجم هجری است و در زمینه های مختلف دینی، حکمی، فلسفی سخن گفته است. در مورد فلسفی و حکمت آمیز بودن اشعار ناصرخسرو غلامحسین یوسفی چنین بیان نموده اند: «مفاهیم فلسفی و آراء حکمت آمیز هرچند گاهگاه شعرش را پیچیده و دشواریاب می کند خواننده را به ژرف نگری ها و افق های تازه نیز رهنمون می شود که ادراک آن ها برای اندیشه های جوینده و دور پرواز متضمن حظّ معنوی است.» (یوسفی، 1376: 78) وی فرد متدیّن و متشرّعی است که شعر و هر چیزی را که می توانست در شعر موضوعیّت داشته باشد، وسیله ای جهت بیان فکر و عقیده خود به کار گرفته است. در واقع وی نخستین شاعری است که شعر را به صورت افراطی در خدمت باورهای دینی، اخلاقی، حکمی درآورده است. ناصرخسرو دارای شخصیت و روحی معنوی است که به پند و اندرز، اعراض از دنیا و توجه به عالم آخرت ، ستایش آزادگی و کرم و نکوهش ستم و خودرأیی می پردازد. وی شاعر خردگرا است و دیوان اشعارش نمونه بارزی برای خردگرایی وی می باشدکه در آن عقل و خرد را می ستاید و معتقد است؛ عقل «ما را به شاهراه هدایت و تدیّن می کشاند.»(دشتی، 1379: 76) ناصرخسرو«پیوسته با جنبه های عقلی سروکاردارد و گفته هایش رنگ احتجاج فلسفی یا کلامی دارد. افراط در زهد و اعراض از دنیا زبان او را تلخ و طبع وی را ستیزه جوی ساخته است و از اینرو هضم و قبول آن بر اهل ذوق دشوار می شود.»(دشتی، 1379: 31) تلخی و گزندگی زبان وی را می توان بر محرومیت وی حمل کرد از جمله محرومیت وی از آزادی که از آن بسیار رنج برده است.(همان: 55)