با گذشت زمان تعداد حوادث غیرمترقبه در هر سال در حال افزایش است؛ از این رو مدیریت بحران و پاسخدهی مناسب، به عنوان یکی از مهمترین مباحث علمی کاربردی مطرح شده که امروزه کشورهای مختلف توسعه یافته و در حال توسعه به آن متمایل گشته اند. اولین گزینه ای که بعد از وقوع اینگونه حوادث برای نجات جان انسانهای درگیر مطرح میشود اعزام کمکهای اولیه ی پزشکی است. عملیات اعزام اورژانس و نجات، یکی از مهمترین ارکان واکنش اضطراری است که لازم است در زمانی کوتاه بعد از وقوع سانحه آغازشده و با سرعتی مناسب دنبال شود تا بتوان افراد بیشتری را یاری رساند. به همین دلیل لازم است مکانهای مشخص و مناسبی برای استقرار مراکز فوریتهای پزشکی تبیین کرد. در همین راستا، در این تحقیق به بررسی و توسعه ی مسئله ی مکانیابی واحدهای اورژانس بامحدودیتهای تعداد محدود آمبولانسهای موجود، بودجه ی محدود جهت استقرار آمبولانسها و رعایت حداقل سطح پوششدهی قابل قبول، می پردازیم. ابتدا این مسئله با توجه به پیشینه اش بررسی شده، سپس توسعه داده و در قالب یک مدل ریاضی ارائه میشود. مدل پیشنهادشده به دلیل ماهیت پیچیده ی آن در زمره مسائل np-hard قرارمی گیرد و حل این مسئله و رسیدن به جواب بهینه مستلزم صرف زمان بسیار زیادی است و چه بسا در بسیاری از موارد غیرممکن است. بنابراین برای حل این مسئله از رویکردهای فراابتکاری شامل الگوریتم شبیه سازی تبرید (sa) ، الگوریتم ژنتیک (ga) و الگوریتمی ترکیبی از دو الگوریتم ذکرشده بهره می بریم. سپس با ایجاد مسائل نمونه و حل آنها توسط رویکردهای پیشنهادی پس از تنظیم پارامتر، با مقایسه ی نتایج حاصل از آنها، عملکرد الگوریتمها، تحلیل و ارزیابیمیشوند که الگوریتم ترکیبی پیشنهادشده عملکرد بهتری از خود نشان داد. همچنین در این پژوهش از آنجایی که در دنیای پیشرفته ی امروز تصمیم گیرنده تمایل دارد تا تصمیمات خود را بر اساس چندین معیار اتخاذ نماید، مدل ریاضی چندهدفه ی مسئله ی مکانیابی واحدهای اورژانس نیز بررسی و الگوریتم های فراابتکاری بهینه سازی چندهدفه pasa ، nsgaii و nrga جهت حل بکاربرده میشود که الگوریتم nsgaii کارایی بیشتری برای یافتن جوابهای پارتوی با کیفیت بالا از خود نشان میدهد . در ضمن، جهت اعتبارسنجی الگوریتم های پیشنهادی، خروجی هریک از آنها با خروجی نرم افزار lingo مقایسه شده و نهایتاً معین شد الگوریتم های مذکور از اعتبار کافی برخوردارند.