نام پژوهشگر: جلال سلطان‌ احمدی

قراردادهای راجع به پیوند اعضای بدن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1393
  پریسا جعفری   ابراهیم تقی زاده

امر سلامت و جان انسان ها پیوسته از دغدغه های مهم جوامع بشری است. در طول تاریخ همواره بشر به امکان پیوند عضو و بافت از فردی به فرد دیگر می اندیشیده است. با توجه به پیشرفت علوم از جمله علوم پزشکی در قرون اخیر، در زمینه پیوند اعضا نیز پیشرفتهای شگرفی حاصل گردیده است و به تبع آن مسائل اخلاقی و قانونی پیرامون آن نیز خود را نمایان تر ساخته است. در کشورهای اسلامی با توجه به خاستگاه دینی بودن قوانین از یک سو و قانونی بودن این عمل از سوی دیگر ، مشروعیت آن همواره مورد ارزیابی اندیشمندان قرار داشته است. اهداف اصلی در این پژوهش، شناخت مشروعیت یا عدم مشروعیت فرایند پیوند اعضا و در صورت مشروع شناختن این فرایند، شناخت ماهیت قرارداد و همچنین بررسی شرایط و آثار این فرایند است. در این بررسی، نتیجه حاصله، عدم ممانعت فرایند پیوند اعضا با شرع و قانون و در نتیجه مشروعیت دانستن آن به استناد قواعدی همچون لاضرر و سایر قواعد و اصولی همچون قاعده ترتب و اهم و مهم است. قرارداد منعقده در این موضوع نیز با هیچ یکی از عقود معین ساختار کاملاً مشابهی نداشته و از آن جا که با نظم عمومی و اخلاق حسنه در تعارض نیست؛ به استناد ماده 10 قانون مدنی و اصل آزادی قراردادی، آن را باید به عنوان قراردادی غیر معین پذیرفت. هم چنین در باب شرایط صحت قرارداد پیوند اعضا، به نظر می ر سد که طبیعت خاص این فرایند اقتضا می کند که شرایط اساسی صحت معامله مندرج در ماده 190 ق.م را جهت انعقاد این قرارداد نتوان کافی دانست و شرایط دیگری را نیز باید رعایت کرد. زیرا مشروعیت این فرایند را با ضمائمی از همین شرایط اخذ نمودیم. در بررسی آثار قرارداد پیوند اعضا نیز، مسئولیت طرفین در صورت نقض تعهد و مسئولیت مدنی و مسئولیت پزشک با توجه قانون جدید مجازات اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است.