نام پژوهشگر: امیر علیپور یزدی

بررسی مقایسه ای رویکرد آیت الله مطهری و سید قطب به نوگرایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم اداری 1393
  امیر علیپور یزدی   مرتضی منشادی

این تحقیق، تفکرات سیاسی استاد مرتضی مطهری و سید قطب، در چگونگی رویکرد ایشان به نوگرایی و مدرنیته را مورد مقایسه قرار می دهد. استاد مطهری به عنوان یکی از برجسته ترین شاگردان و یاران امام خمینی(ره) در پیروزی انقلاب اسلامی ایران تاثیر به سزایی گذاشت، اندیشه های ایشان میان مسلمانان و اندیشمندان زیادی در عالم اسلام در حوزه های سیاسی، فلسفی، اجتماعی، تاریخی و . . . نفوذ فراوانی داشته است. استاد مطهری دارای رویکردی معتدل و میانه رو است که در مواجهه با نوگرایی همین رویه را ادامه داده و در پاسخ گویی به نیازهای جامعه مسلمانان بر اساس مقتضیات زمان نظریه پردازی نموده است. سید قطب که شهرت وی بیشتر به سبب تاثیر اصول گرایی اسلامی بر تحولات اجتماعی و سیاسی می باشد. رویکردی رادیکالی و تندروانه دارد. نظرات او در جهت گیری اخوان المسلمین مصر موثر بوده است و موجب حرکت های تند جهادی و انقلابی گری در این گروه گردیده است. وی به عنوان یکی از پایه گذاران روشنفکری جنبش بنیادگرایی اسلامی مدرن و معمار اسلام رادیکال و پدر جنبش های افراطی مسلمانان در سراسر جهان معرفی می شود. سئوال تحقیق این است که : چه تفاوت ها و مشابهت هایی میان اندیشه های آیت الله مطهری و سید قطب در زمینه نوگرایی وجود دارد؟ فرضیه تحقیق بر این است که هر دو اندیشمند، نوگرایی به شیوه غربی و جدا از اسلام را مردود دانسته اند. لکن در تقابل با اندیشه نوگرایی غرب، استاد مطهری مشی میانه روانه و سید قطب رویکردی بنیادگرایانه را اتخاذ نموده اند. چارچوبه حاکم بر این تحقیق بر اساس رویکرد تاریخی و روش آن تفسیری، توصیفی و مقایسه ای است. واژگان کلیدی : اسلام، آیت الله مطهری، حکومت اسلامی، سید قطب، نوگرایی.