از داروهای موضعی مورد استفاده در بیماری های پوستی می توان ترتینوئین را نام برد که اشکال دارویی متداول موجود آن به علت عوارض پوستی پذیرش کمی در میان مصرف کنندگان داشته اند. روش های مختلفی جهت بهبود دارورسانی و کاهش عوارض جانبی ترتینوئین مورد بررسی قرار گرفته است که استفاده از نانوامولسیون های لیپیدی یکی از آنهاست. در این مطالعه پایداری، بی خطری و کارایی یک نانوامولسیون o/w ترتینوئین با اندازه ذره ای nm150 در استفاده بروی انسان مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده، بی خطری نانوامولسیون ترتینوئین را در مصرف موضعی تایید می نماید و با در نظر گرفتن پایداری بالا و پتانسیل مناسب در کاهش عوارض ترتینوئین و افزایش کارایی آن می تواند به عنوان جایگزینی مناسب برای فرم های دارویی موجود در نظر گرفته شود.

ترتینوئین یا رتنیوئیک اسید یکی از پر مصرف ترین داروها در درمان آکنه و بازسازی پوست است. این دارو تنها دارویی است که توسط fda برای از بین بردن آثار پیر پوستی، چروک، لکه های تیره و همچنین صاف کردن پوست مورد تائید قرار گرفته است. ترتینوئین آثار مفید خود را با تحریک تشکیل کلاژن، جمع کردن غدد چربی و کنترل تکثیر و تمایز سلولی اعمال می کند. در کنار اثرات مفید این دارو، عارضه شایع و مشکل ساز این دارو عبارت است از تحریک پوستی، قرمزی و التهابات حاصله که اغلب با نارضایتی بیماران همراه است و منجر به عدم تکمیل دوره درمان می شود. این عارضه در فرمولاسیون های مثل کرم، ژل یا لوسیون بیشتر مشاهده شده و در فرمولاسیون های حاوی لیپوزوم و میکروسفر و احتمالا نانو ذرات که قادر به کنترل آزادسازی دارو و نفوذ پذیری بهتر به لایه های عمقی پوست هستند کمتر مشاهده می شود. به همبن جهت در این مطالعه ساخت و ارزیابی یک سیستم دارورسانی حاوی حامل های نانو لیپیدی ((nlc مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور جهت تهیه حامل نانولیپیدی روش high pressure hemogenization انتخاب گشت؛ بدین صورت که پس از توزین مواد، سورفکتانت را به میزان لازم به فاز چرب اضافه و تا دمای c°75 حرارت داده تا سورفکتانت ذوب شده و با فاز روغنی ظاهر تقریبا یکنواختی را تشکیل دهد. فاز مایی را نیز تا دمای c°75 حرارت داده و سپس در زیر همزن (ultra-turrax) با سرعت rpm 8000 به مدت 4 دقیقه، فاز روغنی حاوی سورفکتانت به فاز مایی اضافه گردید. فرمول ها در سیکل های 3، 5و 7 در فشار هایbar 250 تا 800 تهیه گشت و جهت ارزیابی z-average،zeta potential و pdi از دستگاهphoton corelation spectrophotometer malvern استفاده شد. پس از بررسی های انجام شده فرمول سیکل 5 در فشارbar 800 به عنوان حامل نانو لیپیدی منتخب معرفی شد. پس از بدست آوردن حامل نانو لیپیدی پایدار، از عکسبرداری tem و afm جهت بررسی شکل نانوذرات، نحوه قرارگیری آن ها در کنار یکدیگر و اندازه ی ذرات استفاده شد. بررسی خصوصیات ظاهری فرمولاسیون مانند شکل ظاهری، شفافیت، رنگ و بو و خصوصیات فیزیکوشیمیایی مانند ph، تست هدایت الکتریکی و رقیق سازی با فاز مائی (water dilution test) صورت گرفت. همچنین آزمون های شوک حرارتی، ذوب شدن و پایداری بر اثر تنش انجام شد که در تمامی آزمون ها کوچکترین ناپایداری شامل دوفاز شدن، شکست فرمولاسیون، تجمع ذرات چربی و ... مشاهده نشد. نتایج تمامی آزمون های فوق تشکیل یک فرمولاسیون o/w پایدار را تایید نمود که حاوی ذرات کروی و با اندازه ذره ای مناسب می باشد. در ادامه با کمک تویین 80 ترتینوئین را مرطوب کرده و در فاز چرب پراکنده و در نانو ذرات بارگذاری شد. مطالعات پایداری تسریع شده و طولانی مدت انجام شده بر روی حامل نانو لیپیدی حاوی ترتینوئین نشان داد که حامل نانو لیپیدی حاوی ترتینوئین پایدار می باشد. سپس راندمان به دام افتادن دارو و ظرفیت بارگذاری سیستم دارورسانی بررسی شد که نتایج نشان دهنده ی بارگذاری تقریبا کامل ترتینوئین در حامل نانو لیپیدی و معتبر بودن روش ساخت می باشد. مطالعه آزادسازی دارو در in vitro نشان می دهد که nlc حاوی ترتینوئین، پروفایل آهسته تری نسبت به کرمهای حاوی ترتینوئین موجود در بازار دارد. با این یافته ها می توان در نظر گرفت که عارضه ترتینوئین کاهش یافته و پذیرش دارو توسط بیمار افزایش یابد.

بر طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، سلامتی برخوداری از وضعیت مناسب جسمی، روحی و اجتماعی است . بنابراین چاقی را می توان یک بیماری به شمار آرود. زیرا فرد چاق علاوه بر اینکه از عدم تناسب جسمانی رنج می برد و مستعد خطرات ناشی از بیماریهای قلبی، امراض قندی، ورم مفاصل، نقرس و ... می باشد، همچنین مشکلات روانی و اجتماعی بیشتری نسبت به یک فرد معمولی دارد. گر چه چاقی هم در زنان و هم در مردان دیده می شود، اما ابتلا به عارضه ثانویه چاقی موضعی و سلولیت غالبا در بین خانمها شایع است . تورم بافت چربی بخصوص در ناحیه ران، باسن و شکم که در طی چهار مرحله پیشرفت بیماری، تظاهرات پوستی متفاوتی بخود می گیرد را سلولیت می نامند. در این پایان نامه به تفضیل درباره علل، مراحل، نحوه بروز و شیوع و درمان چاقی و سلولیت بحث شده است . از روشهای غیر دارویی برای درمان و بر طرف نمودن سلولیت می توان به استفاده از رژیم غذایی، ورزش ، ماساژ و در نهایت خارج نمودن توده های چری فشرده بوسیله عمل جراحی (liposuction) اشاره نمود به علت بالا بودن هزینه جراحی و نیز عدم تمایل و انضباط بیماران برای اجرای رژیم غذایی وورزش و کارآیی کم سایر روشها در مقایسه با درمان دارویی، لزوم استفاده از داروهای موضعی آنتی سلولیت بیش از پیش محسوس گردیده است . بویژه که توام درمانی (استفاده از دارو همراه با روشهای غیر دارویی) به سرعت درمان و تشویق روانی بیماری کمک شایانی می نماید. از جمله داروهای آنتی سلولیت ، متیل گزانتین هاست که با مکانیسم مهار فسفودی استراز و تسریع لیپولیز، سبب کاهش عوارض بیماری در لایه های چربی زیرپوستی می شود. آمنیوفیلین بعلت عوارض جانبی و سمیت کم ونیز حلالیت مناسب در فاز آبی کرم، از متیل گزانتین هایی است که در بسیاری از کرمهای لاغری استفاده می شود. از این رو در این پایان نامه درباره فرمولاسیون و میزان تاثیر کم آنتی سلولیت آمینوفیلین 1 درصد و 7 خانم مبتلا به سلولیت یا چاقی موضعی تحقیقات کاملی صورت گرفته است . در پایان دوره درمان و مطالعه آماری کاهش اندازه ناحیه مبتلا در مقایسه با پلاسبو به میزان چشمگیری قابل توجه بوده است .

از آنجائی که پوست انسان اولین سطح تماس بدن با محیط خارج بوده و نقشی اسای در حفاظت از بدن در مقابل تهاجم عوامل شیمیایی، میکربی و ... ایفا می نماید سلامی آن از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. به منظور تامین سلامت پوست ، پاک کردن آن از گرد و غبار، دوده و باقیمانده موادی که بر روی آن جایگزین می گردند الزامی است . از پرمصرف ترین فرآورده های پاک کننده پوست ، اسکرابها می باشند که با پاک کردن مکانیکی لایه فوقانی پوست ، سلولهای مرده و گرد و غبار را زایل می نمایند. بسیاری از اسکلارب ها علاوه بر اجزای پایه فرمولاسیون خود محتوای مواد موثره ای چون عصاره ها، روغنهای گیاهی و عوامل ساینده با منشا گیاهی می باشند. در سالیان اخیر فرآورده های اسکراب وارادات ی متعددی که حاوی روغن ها و عصاره های گیاهی می باشند وارد بازار کشور شده و با عنایت به لزوم تحقیق بر روی فرمولاسیون هایی که بتوانند به عنوان جایگزین اینگونه فرآورده ها بکار روند فرمولاسیون کرم اسکراب با استفاده از روغن مغز هسته زردآلو - گیاهی قابل دسترس و قابل تجدید در کشور ما با مجموعه ای از انواع مواد مهم و موثر - و بررسی اثر تجدید لایه شاخی آن به عنوان موضوع تحقیقات در این پایان نامه در نظر گرفته شده است . اهدافی که در این پایان نامه دنبال می شوند عبارتند از: -1 روغن گیری از مغز هسته زردآلود و تهیه روغنی پایدار و کنترل شده -2 فرمولاسیون کرم اسکراب با بکارگیری روغن مغز هسته زردآلو -3 بررسی اثرات کرم فرموله شده بر پوست انسان روغن گیری که به دو روش ، طریقه صنعتی و طریقه شیمیایی قابل انجام دادن بود به دلیل مقرون به صرفه بودن به روش شیمیایی یا طریقه استخراج به کمک حلال توسط دستگاه سوکسله انجام گرفت . در بخش فرمولاسیون، پس از بارها تغییر و تصحیح 11 پایه مختلف ، بهترین پایه که متشکل از گلیسرین مونواستئارات خود امولوسیون کننده، وازلین، ستیل الکل، ستواستئاریل الکل، روغن مغز هسته زردآلو، گلیسیرین، کربوپل، تری اتانول آمین، مواد محافظ و آب بود انتخاب گردید و با افزودن تیتانیم دی اکساید و پودر مغز و هسته زردآلو با اندازه ذرات مختلف به عنوان عوامل ساینده با منشا طبیعی کرم اسکراب نهایی حاصل گردید. به منظور ارزیابی کارآیی کرم اسکراب فرموله شده از روش برداشت لایه شاخی توسط نوارچسب استفاده گشت و تغییرات ایجاد شده در لایه شاخی بعد از استعمال کرم با قبل از آن در زیر میکروسکوپ مقایسه گردید.

قرار گرفتن در معرض اشعه خورشید اثرات مفید و مضری روی بدن انسان دارد. نورد خورشید به مقدار کم برای پوست بسیار مفید است ولی زمانی که بیش از حد در معرض اشعه خورشید قرار گیریم، پوست تحریک پذیر و سرخ شده و در صورت تابش بیشتر، حتی ممکن است به سرطانهای پوستی نیز مبتلا شویم. بنابراین لازم است تا ضمن بهره گیری از مزایای نور خورشید، خود را در برابر اثرات منفی آن ایمن کنیم. به موادی که بتوانند از نفوذ اشعه uv به پوست جلوگیری کنند محافظ یا ضد آفتاب گفته می شود، که شامل ضد آفتابهای فیزیکی (انعکاس دهنده های اشعه uv) و ضد آفتابهای شیمیایی (جاذبهای اشعه uv) می باشند. ترکیبات ضد آفتاب براساس قدرت محافظتی شان در برابر نور خورشید طبقه بندی می شوند. برای این منظور از واحدی به نام spf استفاده می شود که از مقایسه مقدار انرژی uv لازم برای تولید مینیمم اریتم در پوست محافظت شده و محافظت نشده به دست می آید. روغن های گیاهی جز ضد آفتابهای شیمیایی طبقه بندی می شوند که علاوه بر جذب طول موجهای مضر نور خورشید، ورود امواج uva به لایه بازال و در نتیجه پیگمانتاسیون پوست را تحریک می کنند و از آنجائی که تحریک و حساسیتی در پوست ایجاد نمی کنند جایگزین مناسبی برای مواد شیمیایی می باشند و استفاده از آنها در فراورده های آرایشی - بهداشتی رو به افزایش است . روغن آفتابگردان نیز یکی از روغنهای گیاهی است که توانایی جذب اشعه اریتموژنیک (uvb) و عبور اشعه پیگمانتوژنیک (uva) را دارد و به علت وجود vit e مانع از پیری و خشکی پوست ناشی از اشعه خورشید می باشد. لذا به عنوان یک عامل ضد آفتاب و برنزه کننده طبیعی در فراورده مورد تحقیق به کار رفت . ابتدا با روش extraction، از مغز روغن دار میوه آفتابگردان (با نام علمی hellanthus annus l.) روغن گیری شد، سپس روغن به دست آمده به عنوان ماده موثره برنز کننده در پایه های تهیه شده کرم ولوسیون وارد شد و از بین فرمولاسیونهای نهایی تهیه شده و با بررسی خصوصیات ارگانولپتیکی و فیزیکوشیمیایی فرمولاسیون برتر انتخاب شد. فرمولاسیون نهایی کرم w/o حاوی روغن آفتابگردان - ایزوپروپیل مریستات - لانولین - موم زنبور عسل - بوراکس و آب می باشد. در مرحله بعد فاکتور محافظتی کرم برنزه کننده حاوی روغن آفتابگردان با روش اسپکتروفتومتری و با مقایسه با کرمهای برنزه کننده با spe معلوم، 4 تا 5 تعیین شد.

پوست دارای ساختمان نسبتا پیچیده ای می باشد و در صورتیکه تحت مراقبت قرار نگیرد و بهداشت آن رعایت نشود دچار مشکلات متعدد و متنوع از جمله خشکی پوست میگردد. اگر پوست و طبقه شاخی به عنوان یک سد مکانیکی شمرده شده و هیچ نقشی جهت حفظ و نگهداری آب برای آن در نظر گرفته نشود تبخیر آب از سطح پوست به علل مختلف و به مرور زمان به خشکی پوست منجر گشته و پوست قابلیت انعطاف خود را از دست می دهد. عوامل ایجادکننده پوست خشک شامل فقدان آب در طبقه شاخی، عوامل محرک خارجی و صدمه دیدن طبقه شاخی می باشد، همچنین خشکی پوست با افزایش سن گسترده تر شده و بیشتر بروز می کند. عوامل موثر بر هیدراسیون پوست شامل میزان سرعت عبور آب از طبقات عمقی به طبقات شاخی، قدرت نگهداری آب متوسط طبقه شاخی و سرعت تبخیر آب از سطح پوست می باشد. سرعت تبخیر آب از سطح پوست به عوامل مختلف مانند رطوبت نسبی محیط، استفاده از روشها و امکانات مختلف جهت جلوگیری از تبخیر آب پوست بستگی دارد. که در این راستا استعمال کرمهای مرطوب کننده یکی از مناسب ترین روشها جهت افزایش هیدراسیون پوست می باشد. بنابراین با توجه به اهمیت کرمهای مرطوب کننده در رفع خشکی پوست و افزایش روبه رشد این فراورده در صنایع آرایشی و بهداشتی ارزیابی این کرمها در اولویت خاصی قرار دارد. در این مطالعه با توجه به عدم دسترسی به دستگاههای اندازه گیری مستقیم هیدراسیون پوست ، جهت ارزیابی کرمهای مرطوب کننده روشی که در عین سهولت ، قابل مقایسه با روشهای مرسوم اندازه گیری رطوبت بوده و امکان تولید ساخت در کشور را داشته باشد انتخاب گردید و پس از انتخاب روش مناسب یعنی روش برچسب d. squame کرمهای مرطوب کننده ایرانی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در ارزیابی کرمهای مرطوب کننده داوطلبان در 2 سال متوالی و در محدوده سنی 24-40 سال انتخاب شدند مدت استفاده از کرمها در 3 سال متوالی انجام گرفت و پوست افراد داوزلب قبل و بعد از مصرف کرم مرطوب کننده (دو مرتبه به فاصله یک ماه و نیم) مورد ارزیابی قرار گرفت .بااستفاده از روش d. squame پوست افراد قبل و بعد از استفاده از کرم به دو طریق مورد ارزیابی قرار گرفت . - اندازه گیری کیفی: بر مبنای کاتال.گ کارخانه سازنده به روش بصری (1)(vis) نمونه حاصل از پوستها درجه بندی شدند که در اکثر قریب به اتفاق کرمها افزایش میزان تفلس قابل مشاهده بود. - اندازه گیری کمی: با توجه به عبور نور از برچسب d. squame حاصل از نمونه ها، میزان تفلس یا پوسته ریزی ((1) d. i.) در هر نمونه اندازه گیری شد که افزایش میزان تفلس در اکثر قریب به اتفاق کرمها قابل مشاهده بود و بر اساس آنالیز واریانس فریدمن اختلاف معنی داری بین میزان تفلس قبل و بعد از استفاده از کرمها وجود داشت . (p-value<0.05) جهت مقایسه نتایج دریافت شده به دو روش d. i. و vis از ضرائب همبستگی پیرسون و اسپیرمن استفاده گردید که میزان همبستگی به دو روش پیرسون و اسپیرمن قبل و بعد از استفاده از کذرمها r0.98 با p-value0.0001 بوده است ، همبستگی بالای دو روش نشانگر آن است که دو روش نتایج یکسانی را ارائه می نمایند و هر کدام از روشها می تواند جلایگزین روش دیگر باشد.

بیماری ملاسما یک نوع بیماری اکتسابی رنگدانه ای پوست می باشد. عوامل بوجود آورنده این عارضه مختلف هستند همانند: حاملگی، قرصهای ضدبارداری، عوامل ارثی، درمانهای هورمونی، داروهای فوتوتوکسیک و نور خورشید. درمان این بیماری از طریق عوامل بیرنگ کننده پوست ، لیزر یا پیلینگ شیمیایی انجام می شود. داروی هیدروکینون با مکانیسم مهار تیروزیناز به عنوان یک عامل بیرنگ کننده توسط fda پذیرفته شده است . از یک فرمول ترکیبی که حاوی هیدروکینون و تره تینوئین و دگزامتازون می باشد، اثرات خوبی در درمان این بیماری گرفته شده است . بعد از ساخت هیدروکینون 2 درصد و 4 درصد و فرمول ترکیبی حاوی 4 درصد، تره تینوئین 50ˆ0 درصد و دگزامتازون 05ˆ0 درصد، کنترلهای ارگانولپتیک ، فیزیکی (تعیین ویسکوزیته و قوام، تعیین ph، تعیین اندازه ذرات فاز داخلی، پایداری حرارتی)، کنترلهای شیمیایی (تعیین مقدار هیدروکینون و تره تینوئین، تعیین تاریخ انقضاء هیدروکینون و تره تینوئین)، کنترلهای میکروبی روی آنها انجام گرفت و آماده بررسی بالینی شدند. در مطالعه بالینی کرمهای ساخته شده در سه دسته روی سه گروه بیمار آزمایش شدند. مطالعات به صورت دوسوکور انجام گرفت و پراکندگی بیماران در هر گروه از جهت توزیع ملاسما، نوع ملاسما، تیرگی ملاسما، علت بوجود آورنده ملاسما (حاملگی، مصرف قرص ضدبارداری، علل ژنتیکی و نور خورشید) به دست آمد. همینطور اثرات درمانی و عوارض جانبی در هر سه گروه دارویی با یکدیگر مقایسه شدند و با محاسبات آماری اختلاف معنی داری بین اثرات درمانی این سه گروه حاصل شد. (p0.032) و فرمول ترکیبی نتایج بهتری را در درمان نشان داد.