نام پژوهشگر: نسیم صدیق

ارزیابی کتاب درسی: مطالعه ی موردی کتاب prospect 1 براساس چک لیست دکتر قربانی
پایان نامه دانشگاه امام رضا علیه اسلام - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  نسیم صدیق   امید اکبری

این پایان نامه به ارزیابی محتوای درسی می پردازد که در مشهد صورت گرفته است. بنا به گفته ی تاملینسون (2003) ارزیابی محتوای درسی میزان ارزشمندی مطالب را می سنجد. کانینگ ورس (1995) اهمیت این موضوع را اینگونه بیان می کند که همانند انتخاب یا تألیف یک کتاب، ارزیابی محتوای درسی نیازمند هزینه ی زیادی است و در درجه ی اهمیت بالاتر این امر بر آینده ی بسیاری از زبان آموزان تأثیر خواهد گذاشت. در این خصوص تحقیق حاضر بر اساس مطالعه ی موردی برای ارزیابی کتاب prospect 1می باشد، کتاب جدیدی که وزارت آموزش و پرورش ایران در سال 2013 به چاپ رسانده است و اولین کتاب زبان برای تدریس در پایه هفتم دبیرستان می باشد. مدارسی که برای این تحقیق مورد توجه قرار گرفتند هم شامل مدارس دولتی می شود که تنها کتابی را تدریس می کنند که آموزش و پرورش تدوین و چاپ کرده است و همچنین شامل بعضی از مدارس خصوصی می شود که کتاب های زبان دیگری را قبل از prospect 1 تدریس می کنند. گرایش اصلی این تحقیق درخواست از معلم ها برای توصیف prospect 1، اولین کتاب از یک سری شش جلدی با عنوان انگلیسی برای مدارس، بوده است. همان طور که اشاره شد، معلم ها هم نکات مثبت و هم نکات منفی کتاب جدید را مورد بحث قرار دادند. پژوهش صورت گرفته کیفی است، اما بخش تجزیه و تحلیل آن کمی می باشد. محقق از معلم هایی که کتاب prospect 1، کتاب جدیدی که در سال 2013 به چاپ رسید، را به مدت یک سال تدریس کرده اند، چه برای دانش آموزانی که دانش قبلی زبان انگلیسی داشته اند و چه آن هایی که هیچ پیش زمینه ای نداشته اند، درخواست کرد تا این کتاب را بر اساس چک لیستی که دکتر قربانی (2011) تدوین کردند مورد ارزیابی قرار دهند. چهل معلم کتاب prospect 1 را بر اساس پنجاه سوال چک لیست ارزیابی کردند. آن ها به سوال ها بر اساس سه نمره ی 0 نشان دهنده ی ضعیف بودن، 1 نشان دهنده ی رضایت بخش بودن و 2 نشان دهنده ی خوب بودن امتیاز دادند. در میان این معلم ها، محقق با هفت نفر از آن ها مصاحبه کرد و از آن ها خواست تا توصیفات جزئی تر از کتاب prospect 1 به همراه پیشنهاداتی برای تدریس بهتر زبان در مدارس ایرانی ارائه دهند. به اعتقاد تمام معلم ها کتاب تازه به چاپ رسیده رویکرد clt را دنبال می کند و این کتاب بسیار بهتر از کتاب های قدیمی دبیرستان است که بر اساس روش gtm بودند. علاوه بر این، آن ها به چند نکته ی منفی نیز اشاره کردند، از قبیل اینکه گرامر و نگارش در کتاب prospect 1 مورد توجه قرار نگرفته اند، این کتاب دربردارنده ی آموزش تلفظ نمی شود، زبان انگلیسی از طریق فرهنگ فارسی عرضه شده است؛ این نکات از جمله مواردی بودند که بیشتر به آن ها اشاره شده بود. معلم هایی که کتاب prospect 1 را به دانش آموزانی درس دادند که در گذشته با دیگر کتاب های زبان آموزش دیده بودند، اینگونه بیان کردند که کتاب prospect 1 برای این دانش آموزان بسیار ساده و خسته کننده است و آن ها انگیزه ای نسبت به کتاب ندارند. به عبارت دیگر، کتاب پاسخگوی نیازهای دانش آموزان دارای دانش پیش زمینه ی زبان نمی باشد. از آن جایی که کتاب prospect 1 اولین کتاب از یک مجموعه ی شش جلدی است، محقق امیدوار است که نیازها و پیشنهادات منعکس شده در این تحقیق راه را برای دیگر محققان در زمینه ی کتاب های با عنوان انگلیسی برای مدارس بگشاید. علاوه بر این، نتایج به دست آمده می تواند به مولف های کتاب درسی و همچنین معلم ها کمک کند.