نام پژوهشگر: معصومه دهقانی

ارزیابی تاثیرات اجتماعی پروژه ی پالایشگاه شازند بر ظرفیت توانمندی جوامع محلی پیرامون
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1393
  معصومه دهقانی   محمود جمعه پور

ظهور و ورود تکنولوژی¬های صنعتی و صنایع سنگین از جمله نفت و گاز در جوامع دگرگونی¬هایی را در وضعیت آن منطقه پدید می¬آورد. تا چند دهه¬ی پیش عملکرد این صنایع فقط از طریق شاخص¬های اقتصادی و ثروت و با تاکید بر اشتغال و درآمدزایی بررسی می¬شد اما اخیرا آثار و پیامدهای اجتماعی احداث این صنایع توجه پژوهشگران و محققان را به خود جلب کرده است. از آنجایی که توسعه¬ فرآیندی پویا و پایدار برای افزایش ظرفیت¬ها و توانمندسازی جوامع و تغییرات بهینه در جهت بهبود زندگی افراد است، پژوهش حاضر با ارزیابی تاثیرات اجتماعی پالایشگاه شازند قصد بررسی تاثیر این صنعت بر توانمندی جامعه¬ی محلی را دارد. بنابراین توانمندی با دو بعد عاملیت و ساختار فرصت¬ها و با شاخص¬های ظرفیت اجتماعی، ظرفیت اقتصادی، ظرفیت انسانی، ظرفیت اکولوژیکی، ظرفیت کالبدی و ساختار فرصت¬ها با ترکیبی از روش¬های کمی و کیفی و با ابزار پرسش¬نامه و مصاحبه¬ی نیمه¬سازمان¬یافته مورد سنجش قرار گرفت. جامعه¬ی آماری این پژوهش شامل تمام ساکنین روستاهای کزاز، قدمگاه، جمال¬آباد، اکبرآباد (جامعه روستایی) و شهر شازند (جامعه شهری) بوده است که از طریق فرمول کوکران حجم نمونه 367 نفر برآورد شده و روش نمونه¬گیری خوشه¬ای چندمرحله می¬باشد. یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که ظرفیت اجتماعی با میانگین 51/2، اقتصادی با 73/2، انسانی با 49/2 بعد از احداث پالایشگاه در حد متوسط و ظرفیت کالبدی با میانگین 06/2، اکولوژیکی با 54/1 و ساختارفرصت¬ها با 98/1 در سطح بسیار ضعیف و نامطلوبی قرار دارد. در مجموع میزان توانمندی جوامع تحت تاثیر پالایشگاه در حد متوسط و رو به پایین می¬باشد و تا سطح مطلوب فاصله¬ی بسیار زیادی دارد؛ به عبارت دیگر فقدان ارتباط ارگانیک بین صنعت نفت و جامعه¬ی محلی سبب بی¬تاثیر بودن آن بر توانمندی جامعه¬ی محلی گردیده است.