حسن برآوردی غلامعلی رنجبر
سرو کوهی (l. juniperus excelsa) گیاهی با رشد بسیار بطئی و متعلق به خانواده سرو (cuperssaceae)، دارای خصوصیات دارویی و سرشار از روغن های معطر است که در صنعت داروسازی و عطر سازی بسیار با ارزش تلقی می شود. به منظور بررسی مسائل مربوط به باززایی گیاه سرو کوهی آزمایشی با استفاده از ریزنمونه جوانه های جانبی و برگ در شرایط درون شیشه ای صورت گرفت. آزمایش کالوس زایی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار در سال 1393 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. ریزنمونه های جوانه جانبی و برگی جهت القاء کالوس در محیط کشت پایه موراشیگ و اسکوگ (ms) و محیط کشت اختصاصی گیاهان چوبی (wpm) همراه با غلظت های مختلف کاینتین (0، 0/1 و 0/2 میلی گرم در لیتر)، 2,4-d (0، 2، 3 و 4 میلی گرم در لیتر) و naa (0، 2، 3 و 4 میلی گرم در لیتر) قرار گرفتند. برای ریز نمونه جوانه جانبی بالاترین میانگین وزن کالوس در محیط wpm حاوی 2,4-d به میزان 4 میلی گرم در لیتر در ترکیب با کاینتین به میزان 0/1میلی گرم در لیتر ، بیشترین میانگین قطر کالوس در محیطwpm حاوی2,4-d به میزان 4 میلی گرم در لیتر در ترکیب با کاینتین به میزان 0/1میلی گرم در لیتر و بیشترین میانگین درصد کالزایی نیز در محیط wpm دست 2,4-d به میزان 3 میلی گرم در لیتر در ترکیب با کاینتین به میزان 0/2 میلی گرم در لیتر بدست آمد. برای ریز نمونه برگ بالاترین میانگین وزن کالوس در محیط wpm حاوی2,4-d به میزان 4 میلی گرم در لیتر در ترکیب با کاینتین به میزان 0/2میلی گرم در لیتر ، بیشترین میانگین قطر کالوس در محیطwpm حاوی 2,4-d به میزان 4 میلی گرم در لیتر در ترکیب با کاینتین به میزان 0/2میلی گرم در لیتر و بیشترین میانگین درصد کالزایی نیز در محیط wpm حاوی 2,4-d به میزان 3 میلی گرم در لیتر در ترکیب با کاینتین به میزان 0/2 میلی گرم در بدست آمد.همچنین برای بازایی از کالوس های این گیاه از هورمون های سیتوکینین (kin و bap) هر کدام در 12 سطح (0/25، 0/5، 0/75، 1، 1/5، 2، 3، 4، 5، 6، 7 و 8 میلی گرم در لیتر)، اکسین(naa) در 9 سطح (0، 02/0، 0/04، 0/06، 0/08، 0/25، 0/5، 0/75 و 1 میلی گرم در لیتر) در ترکیب با سیتوکینین(kin و bap) هر کدام در 12 سطح (0/25، 0/5، 0/75، 1، 1/5، 2، 3، 4، 5، 6، 7 و 8 میلی گرم در لیتر) و هورمون ba در 4 سطح (0/25، 0/5، 0/75 و 1 میلی گرم در لیتر) مورد آزمایش قرار گرفت که هیچ گونه اندام زایی در آنها صورت نگرفت.
