علم آکوستیک علمی نوین است که توانسته در زمان کوتاه عمر یکصد ساله خود در پیوند با سایر علوم از جمله معماری برای خود جایگاه خاصی ایجاد کند. معماری فضاهای مذهبی از این نظر که ساختار فضا باید جلوه ای از نمادهای مذهبی باشد، بسیار قابل توجه هستند. معماران ایرانی برای طراحی در معماری آیینی، آکوستیک را انتخاب نموده و از فرم های مختلفی چون مقرنس، کاربندی، یزدی بندی و ... استفاده کرده اند. در این مقاله اثر تزیینات گوشه بندی چندین مکان مذهبی در افزایش وضوح گفتار بررسی شده است. به همین منظور 5 نمونه از مکان های مذهبی با نرم افزارهای autocad و3d max شبیه سازی شده و مدل سازی صوتی آن توسط نرم افزار ease انجام می شود. از بین این 5 نمونه مکان مذهبی یک نمونه (مسجد خلخالی) انتخاب و محاسباتِ زمان واخنش به صورت عملی با سنجش میدانی، به وسیله ی دستگاه2260 برای فضا انجام گرفته است. در نهایت با مقایسه زمان واخنش به دست آمده در عمل، و تحلیل داده های به دست آمده از نرم افزار شبیه ساز، تأثیر گوشه بندی ها در آکوستیکِ فضا مشخص می شود. نتایج حاکی از آن است که هرچه زمان واخنش در باندهای فرکانسی مختلف به طور یکنواخت کاهش یابد، تأثیر گوشه بندی در افزایش وضوح گفتار بیشتر نمایان خواهد شد. نتایج حاکی از آن است که بیشترین اثر در افزایش وضوح گفتار توسط مقرنس ایجاد شده است. می توان گفت اثر این تزیینات به عنوان پخشاگرهای سنتی در بناهای مذهبی نمایان می شود.

برای این کار پس از هدف‏گذاری، مقدماتی لازم بود که اولین آن، آشنائی با آکوستیک اتاق و پارامترهای آکوستیکی موثر بر وضوح گفتار بود. سپسس آشنائی با سیگنال گفتار فارسی نیازمند مطالعه دقیق و عمیق آواشناسی بود. در مرحله بعد شناخت روشهای آزمایش و استانداردهای موجود ضروری است و در آخر بررسی نحوه تاثیر نویز بر این نوع سیگنال، به شناخت مسئله، راه‏های اجتناب از شرایط‏نا خواسته و بهبود آن کمک خواهد کرد. یکی از مهم ترین قدم ها در این راه گردآوری بانک اطلاعات می باشد. همان طور که می دانیم سیگنال گفتار، یک نوع صدا‏می‏باشد که دارای ویژگیهای منحصر‏به‏فردی است. به این شکل که با ترکیب تارهای صوتی و اندام تولیدکننده گفتار صدائی که تولید میشود قابل پیش‏بینی و پردازش می‏باشد و با وجود ویژگیهای مشترک، در مورد هر زبانی ، مشخصات خاص مربوط به آن زبان است که آن را از بقیه متمایز می‏سازد. در این راستا با توجه به عدم وجود هرگونه بانک اطلاعاتی در این زمینه در کشور با مطالعه کتابهای آواشناسی انگلیسی و فارسی مذکور در منابع فصل چهارم و در نظر داشتن قواعد و قوانین تشکیل اجزاء گفتار فارسی یعنی واج‏ها، هجاهای معتبر وترکیبات مورد استفاده در این زبان، حدود 300 کلمه یا ترکیب با رعایت فراگیری ترکیبات مختلف آوائی جمع آوری گردید. با رعایت ملاحظات کالیبراسیون برای شنونده‏های منتخب پخش شد و نتایج گردآوری‏شده، جمع‏آوری و تحلیل شدند

مکان یابی منبع سیگنال صوتی با استفاده از آرایه میکرفونی، یکی از مهم ترین مسائل مطرح در زمینه های مربوط به علوم نظامی و رباتیک است. الگوریتم های دو مرحله ای به علت سرعت اجرا و به روزرسانی، از رایج ترین روش های پیشنهادی در این زمینه می باشند. در این الگوریتم ها،ابتدا تأخیر بین سیگنال های دریافتی در جفت میکروفون های آرایه محاسبه شده و در مرحله ی بعد با استفاده از این تأخیرها، مکان منبع تخمین زده می شود. متداول ترین روش جهت محاسبه ی تأخیر بین سیگنال های دریافتی روش همبستگی متقابل می باشد. این روش به دلیل تأثیرپذیری زیاد از نویز و انعکاسات محیطی به وسیله ی پیش فیلترهایی بهینه می گردد. روش حاصل همبستگی متقابل تعمیم یافته نامیده می شود. یکی ازاین فیلترها، فیلتر طیف فاز می باشد که استفاده از آن منجر به ارائه روش cpsp می گردد. در مرحله دوم،مناسب ترین روش جهت تخمین مکان منبع روش chan می باشدکه نسبت به سایر روشهادارای مزایایی چون حجم محاسبات کم، عدم وجود خطای خطی سازی و امکان استفاده از اطلاعات میکرفون های بیشترو.... می باشد. در این تحقیق روش های تعیین مکان منبع سیگنال صوت در فضای سه بعدی و به صورت خاص روش های cpsp برای مرحله ی اول وروش chan برای مرحله دوم بررسی گردیده اند. در نهایت، الگوریتم های فوق در نرم افزار matlab شبیه سازی و پیاده سازی شده است و آزمایش هایی برای منابع ثابت و متحرک، آرایه هایی با چیدمان های مختلف، نسبت های سیگنال به نویز متفاوت، فریم هایی با تعداد متفاوت نمونه ها و تعداد میکروفون های متفاوت انجام شده است. درنهایت نتایج کلی حاصل از انجام آزمایش ها، در جداول و نمودارهای مربوطه نمایش داده شده وبا توجه به نتایج حاصله، چیدمانی خاص که بهترین نتایج را دربرداشته، پیشنهاد گردیده است.ضمناً روش های پیشنهادی جهت انجام آزمایشات آینده ذکر شده اند.

یکی از پارامترهای موثر بر کیفیت صدا، محیط استودیو است که به علت نصب دکور، شرایط آکوستیکی آن تغییر نموده است. برای بدست آوردن ساختارهای مناسب تر دکور، پس از رصد برنامه های شبکه های مختلف سیمای جمهوری اسلامی ایران، بر اساس ساختار و شکل آنها و مشورت با صدابرداران محترمی که در محیط این دکورها صدابرداری نموده اند، چندین دکور از برنامه های سیما انتخاب گردید. اما به دلیل محدودیت های فراوان اندازه گیری در استودیوها، دوازده دکور در سه ساختار دو وجهی باز، سه وجهی باز و مدور که بیشترین استفاده را در برنامه های تلویزیونی دارند مورد بررسی قرار گرفت که عبارتند از اسرا(شبکه قرآن)، طلوع(شبکه چهار)، دکتر سلام(شبکه دو)، خونه زندگی(شبکه دو)، روز از نو(شبکه دو)، صبح و امید(شبکه چهار)، آفتاب شرقی (شبکه یک)، سیمای خانواده (شبکه یک)، اردیبهشت(شبکه چهار)، هزارویک شب (شبکه چهار)، جام چهاردهم (شبکه سه) و1446(شبکه معارف). زمان واخنش در محیط دکورها بر اساس استاندارد در نقاط مختلف دکور و به کمک دستگاه 2260b&k و با پخش نوفه صورتی اندازه گیری شد. سپس این دوازده دکور به صورت کاملا مشابه با نمونه اندازه گیری از نظر ابعاد و جنس در محیط نرمافزاری odeon شبیه سازی و پارامترهای کیفیت صدا محاسبه و مقایسه شد. نتایج اندازه گیری، ایجاد تخریب صوتی به ویژه در بسامدهای بالا و افزایش درخشندگی صدا را تایید می نماید. مقایسه پارامترهای آکوستیکی نشان می دهد دکورهایی که دارای عمق متناسب با طول دهانه باز دارند، محیط داخلی مناسبتری از لحاظ زمان واخنش و انعکاسهای نزدیک ایجاد می کنند. البته تمام دکورهای مورد بررسی باعث افزایش وضوح سیلاب ها یعنی vs شده است.

دانستنِ اطلاعات آوایی در باندهای مختلف فرکانسی، به درک صحیح شنیداری ما کمک بسزایی می کند. بطوریکه با حذف یا فیلتر کردن بخشی از این اطلاعات، می توان تاثیر این پارامتر را روی قابلیت فهم گفتار بدست آورد. با دانش صحیح از علم آواشناسی اکوستیکی و آواشناسی شنیداری و تاثیر آنها بر روی فرمنت ها و هارمونیک های اصلی آواهای فارسی می توان با فیلتر کردن این هجاها و ارزیابی آنها توسط افراد مختلف (تست سایکوآکوستیکی)، تا حدود زیادی به این مهم دست پیدا کرد. در این پایان نامه، ابتدا سعی شده یک بانک دیتا از کنار هم قرارگیری تمام حالتهای مختلف همخوان ها و واکه های فارسی ایجاد نماییم. سپس با 2 فیلتر بالاگذر و 2 فیلتر پائین گذر و اکولایزینگ باند میانی، این کلمات را برای دو گوینده آقا و خانم فیلتر نمودیم. با استفاده از تست subjective و روش میانگین امتیازات نظردهی نتایج را بررسی کردیم. نتایج نشان دادند که همخوان های خیشومی و لرزشی و غلتان بیشترین تاثیرگذاری را در قابلیت فهم داشتند.