نام پژوهشگر: محمد محمدلو
محمد محمدلو حسین زینی وند
چکیده دگرگونی اقلیم یک پدیده طبیعی است که در مقیاس زمانی بلندمدت به وقوع می پیوندد. ارزیابی اثرات تغییراقلیم و پیامدهای احتمالی آن بر فرآیندهای هیدرولوژیکی حوزه آبخیز کمک فراوانی به چالش های مدیران و برنامه ریزان منابع آب در دوره های آتی خواهد نمود. تغییرات عمده در میزان بارندگی، تغییرات فصلی و تداوم خشکسالی از جمله آثار قابل پیش بینی گرمایش جهانی هستند. در این پژوهش خشکسالی های هیدرولوژیکی دوره آتی ( تا سال 2040) حوزه آبخیز باراندوزچای در استان آذربایجان غربی با مساحت 1088 کیلومترمربع پیش بینی و ارزیابی گردید. به دلیل نبود ایستگاه سینوپتیک در داخل حوزه از ایستگاه های مجاور ارومیه، مهاباد و پیرانشهر و از روش چند ضلعی تیسن استفاده گردید. سپس وزن هر یک از پارامترهای اقلیمی ( دمای حداقل، دمای حداکثر، بارندگی و تابش خورشیدی) در مدل ریزمقیاس نمایی lars-wg دخالت داده شد. با استفاده از خروجی 9 نه مدل گردش عمومی جو و داده های مشاهداتی دوره ی پایه ( از سال 1992 تا 2009) و روش وزنی، مدل های cncm3 و apcm4 که بیشترین وزن را داشتند به عنوان مدل های مورد بررسی انتخاب شدند. واسنجی و اعتبارسنجی مدل lars- wg انجام گردید و داده های روزانه اقلیمی دوره آینده تا سال 2040 با استفاده از دو سناریوی a1b و a2 مدل cncm3و سه سناریوی a1b، a2 و b1 مدل apcm4 تولید گردید. در ادامه بعد از واسنجی مدل بارش- رواناب ann-mlp در دوره پایه و ذخیره بهترین ساختار شبکه، سری زمانی روزانه رواناب خروجی از حوزه باراندوزچای تا سال 2040 میلادی تحت 5 سناریوی ذکر شده در دومدل، شبیه سازی گردید. آنالیز خشکسالی های هیدرولوژیکی با روش حد آستانه و نرم افزارtlm انجام گرفت. در نهایت میزان و حجم کمبود خشکسالی های هیدرولوژیکی حوزه برای دوره ی آینده مشخص گردید. نتایج حاصل نشان دهنده افزایش میزان دما و بارندگی و نیز افزایش میزان رواناب خروجی در دوره آتی تحت همه سناریوهای مورد مطالعه بود. با وجود این که تغییر در الگوی زمانی بارندگی ها و به تبع تغییر در الگوی زمانی رواناب خروجی از حوزه مشاهده می-گردد، نتایج بیانگر کاهش حجم کمبود خشکسالی ها در دوره های آتی نسبت به دوره پایه است.