نام پژوهشگر: عطا شاکری
عطا شاکری فرید مر
غلظت فلزات سنگین در نمونه های آب زیرزمینی و سطحی، خاک و رسوبات محدوده شهرک صنعتی شیراز برای بررسی آلودگی ناشی از استقرار صنایع، فعالیت های کشاورزی و شهرنشینی مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه برداری از خاک در سه عمق متفاوت صورت گرفت. عناصر ni، as، mo، cu، pb و zn غنی شدگی بیشتری را در عمقهای a و c در مقایسه با عمق b نشان می دهند. بررسی ضریب آلودگی و ضریب آلودگی اصلاح شده بر اساس غلظت زمینه خاک، آلودگی متوسط را برای pb، zn، co، ni و as و آلودگی قابل توجه را برای pb نشان می دهد. نتایج ضریب غنی شدگی نشان داد که ni،co و mo نمونه های خاک در مقایسه با سایر عناصر سنگین، دارای مقادیر بالاتری می باشند. بررسی ضریب آلودگی در رسوبات s1 برای 8 عنصر انتخابی آلودگی متوسط، در رسوبات s2 برای عناصر cu، zn و pb آلودگی قابل توجه و برای مولیبدن آلودگی بالا را نشان می دهد. محاسبه ضریب غنی شدگی بیانگر بالا بودن مقدار mo و as در رسوبات s1 و zn، cu، mo و pb در رسوبات s2 است. نتایح تحلیل مولفه اصلی (pca) برای نمونه های رسوب و خاک نشان می دهد که هیدروکسیدهای fe و al و مقدار رس نقش مهمی در جذب و توزیع فلزات سنگین دارند. بررسی کیفیت آب سطحی و زیرزمینی بیانگر نامناسب بودن آب بیشتر نمونه ها برای مصارف شرب و کشاورزی می باشد. نتایج نشان می دهد که فرایندهای انحلال کانی، نفوذ آب شور، آب برگشتی کشاورزی و فعالیت های انسانزاد کنترل کننده ترکیب شیمیایی آب سطحی و زیرزمینی در محدوده شهرک می باشد. تحلیل مولفه اصلی در نمونه های آب برای عناصر cu، pb، zn، as و mo بیشتر منشا انسانزاد و برای ni و co منشا زمین زاد را نشان می دهد. برای حفظ و بهبود کیفیت خاک، رسوب و آب نیاز است که مواردی مانند احداث سیستم جمع آوری و تصفیه پساب، مدیریت پسماند، بهینه سازی مصرف کودهای شیمیایی و پمپاژ مناسب آب در دشت قره باغ صورت گیرد.
سلما ابراهیم زاده فردین بوستانی
غلظت فلزات سنگین در نمونه های آب زیر زمینی محدوده دشت زرقان واقع در شمال شرق شهر شیراز برای بررسی آلودگی ناشی از استقرار صنایع ، فعالیت های کشاورزی و شهر نشینی مورد مطالعه قرار گرفت.نمونه برداری از آب زیر زمینی این منطقه از 34 حلقه چاه واقع در نقاط مختلف دشت با مصارف گوناگون شرب ،کشاورزی و صنعت صورت گرفته است. میزان گستره ph آب زیر زمینی در این منطقه بین 1/7 تا 05/8 بوده و ترتیب فراوانی میانگین غلظت فلزات سنگین در سه دوره اندازه گیری شده بصورت pb> as> cd و در یک دوره (پاییز) بصورت as>pb> cdبوده است. نتایج همبستگی بین عناصر نشان دهنده ارتباط بسیار خوب هدایت الکتریکی با na, mg,ca, cl و so4 می باشد.ph به دلیل محدوده تغیرات بسیار کم در نمونه آب زیر زمینی همبستگی خوبی با دیگر عناصر ندارد.بر اساس نمودار پی پر آب زیر زمینی منطقه تنوع گوناگونی را در هر منطقه داشته که بیشترین تیپ و رخساده آب بصورت بی کربناته منیزیک بوده است. نتایج آزمون تحلیل مولفه اصلی pca نشان میدهد که غلظت منیزیم، کلسیم و سولفات بیشتر تحت تاثیر منشا زمین زاد قرار دارند و عناصر سدیم ، پتاسیم و کلر ،فاکتور وزنی خوب را دارا بوده که نشان دهنده وجود منشا زمین زاد و انسان زاد برای این عناصر است. همچنین ارتباط خوب ec با عناصر کلسیم، منیزیم، کلر، پتاسیم ، سدیم و روی می تواند نشان دهنده نقش هدایت الکتریکی در کنترل غلظت این عناصر باشد. بر اساس استانداردهای whoغلظت فلزات سنگین در آب زیر زمینی منطقه هنوز از حد مجاز استاندارد خارج نشده اما آلودگی به فلزات سنگین در برخی چاه های نزدیک به استقرار صنایع و زمین های کشاورزی از جمله پالایشگاه بزرگ شیراز از حد مطلوب استاندارد بالاتر رفته است. بیش از 48% از چاه های نمونه برداری شده در منطقه آلوده به نیترات بوده و میزان غلظت نیترات در این چاه ها بسیار بیش از استاندارد های بین المللی بوده است. آلودگی نیترات در محل استقرار صنایع و همچنین زمین های کشاورزی بیشینه غلظت خود را دارا می باشد که می تواند از آب های برگشتی کشاورزی، پسابهای صنعتی و استفاده بی رویه از کودهای نیتراته در منطقه ناشی شده باشد. کیفیت آب زیر زمینی منطقه از سه نقطه نظر شرب، کشاورزی و صنعتی توسط نمودار های شولر و ویلکوکس مورد بررسی قرار گرفت و چاه های مناسب برای این مصارف تعریف شدند. بر اساس ضریب لانژیله برای استفاده آب در مصارف صنعتی غالب آب زیر زمینی منطقه دارای خاصیت رسوب گزاری بوده اند.برای بهبود وضعیت آب زیر زمینی دشت زرقان نیاز است سیستم جمع آوری پسماند، نظارت بر نحوه دفع پسماند صنایع و مدریت مصرف کود های شیمیایی صورت گیرد
عطا شاکری فرید مر
معدن طلای باغو در 400 کیلومتری شرق تهران و 100 کیلومتری جنوب - جنوب شرق دامغان واقع شده است . این معدن از نوع رگه ای، رگچه ای و پلاسری است که رگه های کانه زایی، اساسا"در راستای شمال شرق - جنوب غرب بوده و در سنگ میزبان دیوریتی - گرانودیوریتی گسترش دارند. در این مطالعه، زمین شیمی و پتروگرافی توده نفوذی، زمین شیمی و کانی شناسی کانسنگ و دگرسانی مرتبط با کانه زایی مورد بررسی قرار گرفته و مدلی برای کانه زایی ارائه گردیده است . همچنین در این مطالعه، بررسیهای اکتشافی جهت میزان عیار و ذخیره طلا در دشت پلاسری باغو صورت گرفته است .