محدوده کانی سازی مس کدر، در انتهای شمال باختری کمربند فلززایی کرمان قرار دارد. این محدوده در اوایل دهه 1970 کشف و در همان زمان، فعالیت های اکتشافی نیمه تفضیلی شامل تهیه نقشه زمین شناسی، برداشت های ژئوفیزیکی و ژئوشیمیایی و حفر 2 حلقه گمانه اکتشافی انجام شد (گزارش شرکت ملی صنایع مس ایران، 1386). محدوده کدر در سال های 1387 تا 1389 توسط شرکت ملی صنایع مس ایران مورد اکتشاف و ارزیابی دوباره قرار گرفت. کانی سازی- دگرسانی در این محدوده، در ارتباط با یک توده نفوذی پورفیری با ترکیب گرانودیوریت تا کوارتزدیوریت از زمان میوسن است که در سری های آتشفشانی- آذرآواری ائوسن نفوذ کرده است. این مجموعه مورد هجوم دسته ای از دایک های گرانودیوریتی ریزدانه جوان تر قرار گرفته است. مهم ترین ساختارهای منطقه، گسل هایی با روند شمال خاوری- جنوب باختری و خاوری- باختری هستند که به نظر می رسد تا حدی کانی سازی و دگرسانی را کنترل کرده اند. سری مــاگمــایی سنــگ ها در منطقــه کدر در محدوده کالک آلکالن با پتاسیم متوسط قرار می گیرد. توده پورفیری کدر پرآلومین است و سنگ های آتشفشانی میزبان آن متالومین هستند. سنگ های نفوذی نیمه عمیق و سنگهای آتشفشانی در کدر، ویژگیهای ژئوشیمیایی سنگهای آذرین مربوط به جایگاه زمین ساختی فرورانشی و برخوردی را به نمایش می گذارند (همچون غنی شدگی در lile و تهی شدگی در hfse، غنی شدگی lree نسبت به hree و بی هنجاری مثبت rb و k) و کانسار کدر، تعلق به مراحل نهایی تکامل کمان ماگمایی ارومیه- دختر دارد (غنی شدگی از عناصر rb، th، u، ta، nb، hf و zr و تهی شدگی از عناصر ba، sr، p،zr و ti). کانی سازی هیپوژن در کدر با حضور پیریت و مقداری کالکوپیریت و اندکی بورنیت، کولیت، کالکوسیت، پیروتیت و مقادیر ناچیزی اسفالریت مشخص می شود که به صورت رگچه ای (استوک ورک) و افشان وجود دارند. دگرسانی گرمابی در کدر، پهنه ای با وسعت بیش از 10 کیلومتر مربع را می پوشاند و از این نظر، یکی از بزرگ ترین سیستم های دگرسانی در کمربند مس کرمان به شمار می رود. دگرسانی فیلیک بیشترین گسترش را دارد و بویژه در بخش های سطحی تحت تأثیر دگرسانی های رسی پیشرفته و دگرسانی سیلیسی قرار گرفته است. سیلیس به صورت رگه ها و پشته هایی با ابعاد متفاوت و بیشتر با بافت برشی، برجستگی های منطقه را تشکیل می دهد. دگرسانی پتاسیک به طور محدود در بخش های ژرف وجود دارد که در گمانه های حفاری مشاهده شده است. این دگرسانی با فراوانی بیوتیت و حضور فلدسپار قلیایی، مگنتیت و رگچه های ژیپس- انیدریت مشخص می شود. افزون بر این، دگرسانی های پروپیلیتیکی و آرژیلیکی نیز در منطقه مشاهده شده اند. با توجه به ویژگی های زمین شناسی، دگرسانی و کانی سازی، ذخیره کدر را می توان به عنوات یک ذخیره مس پورفیری معرفی کرد. بر اساس مطالعات ایزوتوپ گوگرد، نسبت 34s? برای 6 نمونه پیریت رگچه ای و افشان، بین 8/4- تا 1+ (میانگین 4/1-) است که یک منشأ ماگمایی را نشان می دهد و این ذخیره، از این نظر قابل مقایسه با دیگر ذخایر پورفیری در ایران (مانند سونگون، چاه فیروزه و میدوک) و بسیاری از کانسارهای پورفیری دیگر در کمربند آند است. هیچ تغییر یا تفاوت خاصی در نسبت ایزوتوپی گوگرد نسبت به ژرفای نمونه مشاهده نمی شود. به دلیل تفکیک ایزوتوپی بزرگ بین سولفید- سولفات، حضور رگچه های انیدریت تا حدی بر ترکیب ایزوتوپی گوگرد در کانی های سولفیدی تأثیر داشته است و نمونه های سولفیدی سبک از نظر ایزوتوپی را می توان به تشکیل انیدریت نسبت داد. میانبارهای سیال در شش نمونه کوارتز رگچه ای همراه با سولفید مطالعه شد. بر اساس این مطالعات، شش گروه میانبار سیال شناسایی شد: 1- سه فازی مایع- گاز- جامد (هالیت ± سیلویت)، 2- سه فازی گاز- مایع- جامد (هالیت)، 3- دو فازی گاز- مایع غنی از گاز، 4- دو فازی مایع- گاز غنی از مایع، 5- تک فازی گاز و 6- تک فازی مایع؛ مطالعات دمافشارسنجی بر روی سه گروه 1، 3 و 4 صورت گرفت. بیشترین فراوانی دمای همگن شدگی، مربوط به محدوده های دمایی بین 304 تا 324 درجه سانتیگراد و 504 تا 524 درجه سانتیگراد است. در مورد شوری دو محدوده اصلی، یکی با شوری بالا (بین 35 تا بیش از 70 درصد وزنی نمک طعام) و دیگری با شوری پایین (5/0 تا 20 درصد وزنی نمک طعام) تشخیص داده شد. اندازه گیری های چگالی در نمونه های مطالعه شده نیز بیشترین فراوانی را در دو محدوده چگالی 78/0 تا 83/0 و 63/0 تا 68/0 نشان می دهد. از مقایسه دمای همگن شدگی در میانبارهای منطقه کدر با دیگر پورفیری ها به این نتیجه می رسیم که دمای سیال های کانه دار در کدر، بالاتر از بسیاری از سیستم های پورفیری دیگر بوده است. ذخیره کدر از این نظر قابل مقایسه با ذخیره ریگان بم است که دمای بالای سیال، به عنوان یکی از دلایل عدم نهشت مس و تمرکز یک ذخیره پورفیری اقتصادی عنوان شده است (hezakhani, 2006). عیار پایین مس در کدر، با وجود گستردگی زیاد دگرسانی-کانیسازی، می تواند ناشی از نقش تأثیر دگرسانی فیلیک باشد. به این صورت که در ابتدا، کانی سازی متمرکز با عیار بالا همراه با دگرسانی پتاسیک اتفاق افتاده است اما در ادامه، ضمن دگرسانی فیلیک، مس دستخوش تحرک دوباره و در حجم وسیع تری پراکنده شده است. دلیل دیگر ممکن است ژرفای جایگیری کم توده پورفیری باشد به گونه ای که بخش مهمی از سیال های کانه دار از سیستم خارج شده اند. همچنین ممکن است که ماگمای مولد ذخیره کدر، از ابتدا حاوی مس چندانی نبوده است. زمان فوق اشباع شدن ماگما از آب نیز تأثیر بسیار زیادی در کانی سازی دارد و یکی از عوامل کنترل کننده مهم در کانی سازی گرمابی و عیار ذخیره است.

در راستای بررسی کارآمدی روش ژئوشیمیایی bleg در ایران محدوده های متفاوتی انتخاب شد. شرط موردنیاز برای گزینش این محدوده ها داشتن آگاهی های نسبتا کامل زمین شناسی و اکتشافی از محدوده های انتخابی بود. به همین سبب ورقه 1:100000 سیه رود در حوزه ی زمین شناسی آذربایجان و در محلی که نقشه ی زمین شناسی و اکتشافات ژئوشیمیایی پیش تر در آن انجام شده بود، برگزیده شد. ورقه سیه رود در طول جغرافیایی خاوری ?46?^° ?00?^ تا ?46?^° ?30?^ و عرض جغرافیایی شمالی ?38?^° ?30?^ تا ?39?^° ?00?^ با گستره 1850 کیلومترمربع در ناحیه بسیار کوهستانی و صعب العبور شمال باختر شهرستان اهر قرار گرفته است. ناحیه مورد بررسی دربردارنده یک ورقه 1:100000 از چهارگوش 1:250000 تبریز می-باشد، و بخشی از آن که در شمال قرار گرفته هم مرز با کشورهای جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان است. واحدهای سنگی عمدتا شامل واحدهای آهکی و فلیش گونه کرتاسه بالایی، توده های نفوذی با سن الیگوسن و رخساره های آتشفشانی- رسوبی ائوسن می باشد. سنگ های نفوذی الیگوسن مهم ترین واحد آذرین منطقه مورد بررسی می باشند. بازتاب فعالیت های ماگمایی این دوره به شکل سنگهای نفوذی و ساب ولکانیک و گاه آتشفشانی است. شکل عمومی فعالیت های ماگمایی در قالب گنبدهای آذرین بزرگ و کوچکی که تحت تاثیر سیالات داغ مربوط به فعالیت این توده ها دگرسانی بسیار گسترده ای را در این مناطق ایجاد نموده است که همراه با کانی سازی های گاه چندفلزی و تیپ کانی سازی پورفیری و رگه ای نیز می باشد، قابل مشاهده است. بخش بزرگ این رخنمونها در کشورهای همسایه شمالی یعنی جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان گسترش دارند که به توده نفوذی اردوباد- مگری (قولان) معروف است. از دید سنگ شناسی، باتولیت قره داغ و توده های نیمه ژرف ساب ولکانیک در منطقه مورد بررسی شامل ترکیبات گابرو، دیوریت، کوارتزدیوریت، کوارتز مونزونیت، کوارتز مونزودیوریت، گرانودیوریت، تونالیت و مونزوگرانیت می باشد. بررسی های پتروگرافی بر روی نمونه های برداشت شده از منطقه سنگ میزبان کانی زایی را عمدتا گرانودیوریت معرفی می کند که بخش بزرگی از باتولیت قره داغ را شامل می شود. بررسی و آنالیز 168 نمونه ی برداشت شده به روش ژئوشیمیایی bleg در منطقه، منجر به معرفی 4 محدوده ناهنجار طلا در ورقه سیه رود شد. منطقه انیق- قره چیلر در مرکز توده نفوذی اردوباد (قولان) قرار گرفته است. این منطقه در حد فاصل روستاهای انیق- قره چیلر واقع در یال باختری رودخانه انیق می باشد. کانی سازی در منطقه عبارت از رگه های کوارتزی و زون های دگرسانی در درون توده گرانودیوریتی می باشد. گستره این منطقه حدود 80 کیلومتر مربع می باشد. روستای نمنق در گوشه شمال خاوری ورقه سیه رود قرار گرفته است. این منطقه نیز همانند منطقه انیق- قره چیلر در درون توده نفوذی اردوباد قرار دارد. گستره این منطقه حدود 20 کیلومترمربع می باشد. در بالادست حوزه آبریز محدوده نمنق، در نزدیکی روستای اشتوبین آنومالی کوچکی در بین رسوبات دگرگونی دونین و آبرفت های کواترنری بدست آمده است که گستره ای در حدود 4 کیلومترمربع را شامل می شود. در جنوب ورقه و در محل نشانه طلای آندریان یا آندرجان که بیشتر با برونزد واحدهای رسوبی ماسه سنگی- مارنی و آهکی مشخص شده است نتایج چشمگیری با داده های blegاز خود نشان می دهد. گستره این منطقه حدود 6 کیلومترمربع است. انطباق بیش از 90% نتایج حاصل نمونه های bleg با نتایج روش ژئوشیمی رسوبات آبراهه ای در ورقه 1:100000 سیه رود، دلیل استواری بر دقت بالای این روش است. به منظور تعیین نحوه کانی سازی در منطقه و خاستگاه کانی زایی، از محدوده ی انیق- قره چیلر - بزرگترین محدوده ی ناهنجار طلا در منطقه موردبررسی- نمونه هایی از واحدهای سنگی جهت بررسی های ژئوترمومتری و کانه نگاری برداشت گردید. بررسی های ژئوترمومتری بر روی نمونه های برداشت شده از رگه های کوارتزی کانه دار، دمای همگن شدن سیالات درگیر دو فازی، را بین 550-157 و دمای همگن شدن سیالات درگیر سه فازی، را بین 532- 218 درجه سانتیگراد نشان می دهد. شوری سیالات عمدتا بین wt% equ nacl 25-40 است. کانی سازی طلا در منطقه انیق- قره چیلر عمدتا در درون رگه های سیلیسی و توده ی نفوذی دگرسان شده می باشد. بررسی های کانه نگاری بر روی این رگه ها و توده ی نفوذی دگرسان شده، کانی های پیریت، کالکوپیریت، مولیبدنیت، اسفالریت، کالکوسیت، بورنیت، آزوریت، مالاکیت، تتراهدریت، مگنتیت و اکسیدهای آهن ناشی از دگرسانی توسط محلول های هیدروترمال را نشان می دهد. بیش ترین میزان طلای اندازه گیری شده، مربوط به نمونه ای از یک رگه ی کوارتزی با عیارppb 8956 است. توالی همبود (پاراژنتیکی) کانه های تشکیل شده در مراحل هیپوژن و سوپرژن در منطقه، بررسی های ژئوترمومتری بر روی رگه های کوارتزی، وجود دگرسانی های سرسیتی، سیلیسی، بیوتیتی و پروپیلیتی و همبستگی قوی بین طلا و مس و وجود رگه- رگچه های سیلیسی طلادار در نزدیکی و یا در درون نفوذی های میزبان همگی نشان از یک منشا ماگماتیک برای سیالات کانه ساز در رگه های سیلیسی طلادار است. ولی با توجه به اینکه آگاهی و اطلاعات ما برای تعیین خاستگاه کانسار انیق-قره چیلر کافی نیست و همچنین اکتشافات عمقی به طور سیستماتیک بر روی این ذخیره صورت نگرفته، و کلیه داده های اکتشافی اخیر مربوط به بخش های سطحی است، بنابراین با قاطعیت نمی توان درباره خاستگاه کانسار انیق-قره چیلر نظر داد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.