سفیدک داخلی آفتابگردان یکی از بیماری‎های مهم این محصول در استان آذربایجان غربی، به‎ویژه ارومیه به شمار می‎آید که در شرایط مساعد آب و هوایی برای گسترش بیماری، اپیدمی‎های خسارت‎زایی را ایجاد می‎نماید. با توجه به تکمیل سالانه‎ی چرخ? جنسی و وجود چرخه‎های متعدد غیر جنسی در فصل زراعی، احتمال بروز تغییر در قدرت بیماریزایی و ظهور نژادهای جدید، در جمعیت‎های این بیمارگر بالاست. لذا شناسایی نژادهای موجود در منطقه، در راستای تولید و کاربرد ارقام مقاوم به بیماری مفید خواهد بود. بدین منظور، در طول فصل زراعی 1388، بوته‎های آفتابگردان دارای آلودگی سیستمیک به قارچ عامل سفیدک ‎داخلی از مناطق مختلف ارومیه جمع‎آوری شدند. سپس جدایه‎ها بر روی رقم حساس رکورد با استفاده از روش غوطه‎ور کردن گیاهچه در سوسپانسیون زئوسپورانژ بطور جداگانه مایه‎زنی، تکثیر و نگهداری گردیدند. به این ترتیب تعداد 15 جدایه در گلخانه بر روی گیاهان رکورد رشد نموده و در آزمون‎های تعیین نژاد استفاده شدند. سپس جدایه‎ها، روی سری نه تایی ارقام ‎افتراقی (rha-265, ha-304, pm-13, pm-17, 803-1, ha-r4, qhp-1, ha-335, rha-274) با روش مذکور مایه‎زنی شدند. گیاهچه‎های مایه‎زنی شده، در خاک پاستوریزه حاوی مخلوط ماسه و پرلیت با نسبت حجمی(3:2) کاشته شده وارزیابی واکنش بوته‎های رشد‎کرده (مرحله‎ی دو برگی) به آلودگی، با فراهم کردن شرایط بهینه برای اسپورزایی میسر گردید. براساس نتایج به دست آمده، ارقام افتراقی واکنش یکسانی نسبت به جدایه ها نشان دادند و یک نژاد به عنوان نژاد غالب از منطقه معرفی شد که با استفاده از سیستم نامگذاری بین المللی نژاد‎های این بیمارگر، نژاد شماره 100 برای اولین بار در ایران نام گرفت. مقاومت هفت رقم گرده افشان باز open- pollinate آفتابگردان و دو هیبرید آفتابگردان نسبت به شبه قارچ plasmopara halstedii با کاربرد روش آلوده‎سازی غوطه‎ور کردن کامل گیاهچه‎ها در سوسپانسیون اسپور مورد ارزیابی قرار گرفت. در این بررسی‎ها نه علامت از علائم ماکروسکوپیک آلودگی به بیماری شامل مرگ گیاهچه، اسپورزایی روی برگ‎ها، اسپورزایی روی کوتیلدون و برگ‎ها، کوتولگی، موزاییک یا رنگ‎پریدگی برگ‎ها، بد شکلی، وجود زخم روی هیپوکوتیل و بالاخره کاهش رشد ریشه، روی بوته‎های مایه‎زنی شده، بر اساس نمره‎دهی در نظر گرفته شدند(علائم مذبور مطابق جدول 3-3درجه بندی شدند). ارقام و هیبریدهای آفتابگردان با استفاده از میزان شاخص شدت بیماری حاصل از امتیازهای این علائم ، در پنج گروه مقاوم، نیمه‎مقاوم، نیمه‎حساس، حساس و فوق حساس قرار گرفتند. براین اساس ارقام رکورد، آرماویرسکی، آجیلی، ابلق، پسته‎ای حساس، هیبریدهای ایروفلور و آذرگل نیمه‎مقاوم و ارقام مستر و لاکومکا مقاوم ارزیابی شدند.

پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه یک بیماری قارچی است که توسط sclerotinia sclerotiorum ایجاد شده و یکی از مشکلات جدی بر روی گیاهان مختلف از جمله کلزا می باشد. ارزیابی مقاومت ارقام کلزا جهت یافتن منبع مقاومت نسبی علیه قارچ عامل بیماری یکی از زمینه های تحقیق، جهت یافتن راهکار موثر کنترل این بیماری بوده است. آزمون هایی که تاکنون در ایران صورت گرفته اند تنها به یک روش اکتفا نموده اند. در این بررسی به مقایسه 3 آزمون مختلف شامل مایه زنی برگهای کوتیلدونی با استفاده از سوسپانسیون میسلیومی، مایه زنی برگ ها با استفاده از دیسک میسلیومی و مایه زنی دمبرگ با دیسک میسلیومی درون تیپ میکروپیپت پرداختیم که هر سه آزمون در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار برای هر رقم در گلخانه اجرا گردیدند. در آزمون اول از 12 رقم کلزا شامل هفت تیپ بهاره و پنج تیپ زمستانه استفاده شد و با توجه به نتایج به دست آمده 4 رقم حساس، نیمه حساس، نیمه مقاوم و مقاوم برای آزمون های دوم و سوم انتخاب گردیدند. همچنین از دو جدایه قارچی جهت مقایسه واکنش آنها در برابر قارچ s. sclerotiorum استفاده شد. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون دانکن در نرم افزار sas ver. 9.1 انجام گرفت. نتایج نشان داد که ارقام از نظر مقاومت به بیمارگر اختلاف معنی داری در سطح 5% دارند. اثر متقابل بین رقم و جدایه نیز معنی دار بود. در بین 12 رقم مورد مطالعه در آزمون اول، هیبرید بهاره hyola 401 با بیشترین میزان آلودگی به عنوان حساس ترین و رقم زمستانه زرفام با کمترین میزان آلودگی به عنوان مقاوم ترین رقم برای هر دو جدایه شناسایی شد. در آزمون دوم رقم rgs003 برای هر دو جدایه به عنوان حساس ترین و رقم اپرا برای جدایه 1 و رقم ساری گل برای جدایه 2 به عنوان مقاوم ترین ارقام شناخته شدند. در آزمون سوم نیز رقم rgs003 به عنوان حساس ترین و رقم زرفام به عنوان مقاوم ترین رقم برای هر دو جدایه شناسایی شد. بر اساس نتایج به دست آمده از هر سه آزمون، تشابه و همبستگی پائینی بین آزمون ها وجود داشته و شاید ارزیابی ارقام در هر یک از این مراحل، بیانگر صحیح میزان مقاومت یا حساسیت ارقام نباشد و نیازمند انجام آزمون های دیگر در شرایط مشابه مزرعه و مقایسه نتایج با آزمون های مزرعه ای و در زمان گلدهی گیاهان باشیم.