نام پژوهشگر: سمیده خویی
سپیده جعفری سمیده خویی
قلیان کشیدن یکی از عادات زیستی نامطلوب است که فرد را مستعد آسیب های ژنتیکی نموده و ریسک بیماری های مزمن ازجمله سرطان را افزایش می دهد. تست میکرونوکلئوس، تستی است که در غربالگری پاسخ هایسمیت ژنتیکی استفاده می شود و برای افرادیکه در معرضترکیبات بالقوه ژنوتوکسیک هستند روش موفق و قابل اعتمادی است. در این مطالعه برای بررسی نقش الگوی مصرف قلیان در میزان بروز سمیت ژنتیکی با این تست و با رویکرد به فاکتورهای زمینه ای، عوامل زیست محیطی و تغذیه ای احتمالی مرتبط با افزایش بروز میکرونوکلئوس از پرسشنامه استفاده شد. جمعیت مورد مطالعه شامل 20 نفر از هر دوجنس بودند که با پروفایل مشخص(بیش از 2 نوبت در هفته) قلیان می کشیدند. برای بررسی وضعیت میکرونوکلئوس، با استفاده از مسواک، از سلول های مخاط دهاناین افراد نمونه گیری انجام شد و نمونه ها پس از رنگ آمیزی به روش پروتکل buccal micronucleus cytome assay(bmcyt-2009)و با میکروسکوپ نوری، شمارش گردیدندو با استفاده از نرم افزار spss، ارتباط فاکتورهای ذکر شده با تعداد میکرونوکلئوس، تعیین گردید. در این مطالعه، بین دفعات مصرف قلیان در هفته و افزایش تعداد میکرونوکلئوس، ارتباط معناداری وجود داشت(p=0.021). بین مصرف الکل و افزایش تعداد میکرونوکلئوس ارتباط معنی دار بود(p=0.021). ارتباط بینbmiو افزایش تعداد میکرونوکلئوس هم معنی دار بود(p=0.027).از دیگر فاکتورهای موثر در بروز میکرونوکلئوس، جنسیت(p=0.007) بود اما بین فاکتورهای تغذیه ای و بروز میکرونوکلئوس، رابطه ی معنی داری وجود نداشت. ارتباط بین دیگر فاکتورهای زمینه ای و زیست محیطی(بیش از 10 مورد) ذکر شده در پرسشنامه، معنی دار نبودند