نام پژوهشگر: عزیزالله خیری

بررسی تأثیر پرتودهی گاما روی صفات مورفولوژی و فیتوشیمیایی آویشن باغی (.thymus vulgaris l)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1394
  فهیمه صالحی   عزیزالله خیری

گیاه دارویی آویشن باغی(.thymus vulgaris l) متعلق به خانواده نعناعیان بوده است. تکثیر بذری مهم ترین روش تکثیر این گیاه می باشد از این رو درصد و سرعت جوانه زنی بذر نیز نقش مهمی در استقرار گیاهان دارد. استفاده از تکنولوژی تابش های یونیزه کننده در جهت تسهیل جوانه زنی و رفع رکود بذور و در نتیجه افزایش تولیدات کشاورزی و بهبود کیفیت آن ها در زمینه های مورفولوژی و فیتوشیمیایی از روش های نوین علمی می باشد. بدین منظور برای بررسی اثرات اشعه گاما در آویشن باغی، در ابتدا جوانه زنی بذور، تحت تیمارهای صفر، 100، 200 و 300 گری با پرتوگاما اندازه گیری شد و سپس به منظور ارزیابی صفات مورفولوژی و فیتوشیمیایی آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی چند مشاهده ای در شرایط گلخانه ای اجرا شد. نتایج نشان داد که کاربرد اشعه گاما تأثیر معنی داری بر روی صفات گیاه داشت. نتایج جدول مقایسه میانگین نشان داد که دز 200 گری اشعه گاما تأثیر بهتری در سرعت و درصد جوانه زنی نسبت به دزهای 100 و 300 گری نشان داد. درصد اسانس پیکره رویشی آویشن باغی طی پرتودهی با دز 100 گری اشعه گاما افزایش یافته است؛ بنابراین بیش ترین میانگین اسانس با 2/81 درصد در تیمار 100 گری و کم ترین میزان اسانس با 1/52 درصد در تیمار 300 گری مشاهده شد. دز 100 گری نسبت به دزهای صفر، 200 و 300 گری اشعه گاما تأثیر بهتری در میزان عملکرد نیز نشان داد.