نام پژوهشگر: محمدرضا قدیری
محمدرضا قدیری مسعود میرطاهری
کشور ما ایران ،در محدوده زلزله خیز کره زمین قرار دارد.تجربه زلزله های اخیر نشان داده است که اهمیت طراحی سازه های مقاوم در برابر بار های زلزله کمتر از بار های ثقلی نیست. از این رو پیش بینی تمهیدات لازم برای ایجاد ساختمان های مقاوم در برابر زلزله در سالهای اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.در طراحی سازه های مقاوم در برابر زلزله ، دو پارامتر مختلف می باید به طور جداگانه مد نظر قرار گیرند.اول آنکه تحت زلزله های ضعیف یا متوسط ،سازه باید به اندازه کافی سختی داشته باشد تا تغییر مکان جانبی به حداقل برسد و خرابی در اعضای غیر سازه ای به وجود نیاید.دیگر عامل مهم، پایداری و مقاومت کلی سازه تحت زلزله های شدید است. در دهه 1970 سیستم قاب های خارج از مرکز به عنوان یک سیستم مقاوم در برابر زلزله مطرح شد و مطالعات جدی در مورد رفتار آن توسط پوپوف و بعضی محققین دیگر آغاز گشت. از دیدگاه طرح های معماری ،انعطاف پذیری خاصی در سیستم های ebf دیده می شود و عامل خروج از مرکزیت مهاربند ها ،آزادی عمل بالایی را به معماران در اجرای طرحهایشان می دهد. در گذشته این سیستم از جانب طراحان خیلی مورد توجه قرار نمی گرفت . زیرا رفتار واقعی و مکانیزم تخریب این سیستم به طور دقیق مشخص نشده بود.ثانیا تصور می شد که یک سیستم ebf در مقایسه با یک سیستم cbf دارای سختی کمتری است و آن را به عنوان یک طرح خوب قبول نداشتند.اما با گذشت زمان و انجام تحقیقات گسترده نشان داده شد که عامل خروج از مرکزیت مهاربند ها یک عامل مخرب سیستم و یک نقص سازه ای نیست بلکه دقیقا بر عکس این تصور ،در صورت طراحی مناسب آن، بازده بالایی در میزا ن شکل پذیری سیستم بوجود خواهد آمد وحتی با ایجاد یک فضای مناسب جهت تعبیه بازشو در درون قاب تنزل سختی نا چیزی را در مقایسه با یک سیستم cbf خواهد داشت. اعمال ضوابط درست طراحی برای هر سیستمی بسیار حائز اهمیت می باشد .ضریب رفتار یکی از مهمترین شاخصه های طراحی می باشد و در حقیقت اعمال شکل پذیری در طراحی ارتجاعی است.ضوابط طراحی در یک آئین نامه باید با توجه به شرائط اجرا ، علل استفا ده از آن سیستم و ... باشدتا بتواند به خوبی پاسخگوی نیازهای صنعت ساختمان آن کشور باشد. ضریب رفتار یکی از مهمترین شاخص های طراحی می باشد و در حقیقت تاثیر شکل پذیری در طراحی ارتجاعی سازه می باشد.لذا شناخت چنین معیاری برای سیستم های باربر جانبی بسیار حائز اهمیت می باشد.سیستم مهاربندیebf با توجه به شکل پذیری بالا بسیار پر کاربرد می باشد. اما دلیل اصلی استفاده از این سیستم مهاربندی در کشور ما ملاحظات معماری می باشد و تیر پیوند بلند در ایران رایج است.. ضریب رفتار مهاربند های ebf در ubc94 (طراحی در سطح تنش مجاز)برابر 10 ،در ubc97 (طراحی به روش مقاومت نهائی)برابر7 ودر استاندارد 2800 (طراحی در سطح تنش مجاز) برابر 7 می باشد .لذا بسیاری از طراحان بر این باورند که این 7 برای هر نوع سیستم ebf پاسخگو است اما در حقیقت اینگونه نیست.شکل پذیری سیستم ebf بسیار حساس به طول تیر پیوند و محل قرارگیری آن می باشد و با افزایش طول آن و خارج شدن از محدوده تیر پیوند کوتاه ،شکل پذیری آ ن بسیار کاهش می یابد در این تحقیق سعی بر آن است که با طراحی قاب های مختلف در طول تیر پیوندو ارتفاع ،با سیستم مهاربندی ebf با لینک های بلند و لینک های غیر فعال ،شکل پذیری این نوع سیستم ها بررسی شود .