نام پژوهشگر: سعید ملک‌زاده

کاربرد روش مولکولی نشانگر rapd/scar در تشخیص تقلبات مربوط به افزودن گلرنگ به زعفران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد 1388
  نجمه جوانمردی   عبدالرضا باقری

زعفران یکی از گرانبهاترین گیاهان زراعی جهان و بومی ایران است. از کلاله این گیاه به عنوان یکی از مهمترین طعم دهندهها و رنگهای طبیعی در فراوردههای غذایی و دارویی استفاده میشود. با توجه به ارزش فراوان تجاری زعفران، گاهی تقلباتی در فرآیند تولید آن صورت میگیرد. یکی از این تقلبات افزودن گلبرگهای گلرنگ به کلالههای زعفران میباشد. از آنجا که تعیین خلوص و کیفیت زعفران توسط روشهای سنتی و بیوشیمیایی مشکل بوده و از حساسیت پایینی برخوردار است، استفاده از روشهای مولکولی نظیر نشانگر /scar rapd برای تشخیص این تقلبات اهمیت خاصی دارد. لذا در این بررسی استخراج dna از کلاله خشک تودههای مختلف زعفران و گلبرگ های خشک 7 رقم گلرنگ انجام شد. واکنش rapd با 10 آغازگر تصادفی 15 نوکلئوتیدی منجر به شناسایی دو باند اختصاصی مونومورف 500 و 700 جفت بازی برای گلرنگ گردید. قطعات اختصاصی بدست آمده از گلرنگ در وکتور مناسب کلون شده و توالی یابی گردید. نتایج pcr با آغازگرهای اختصاصی scar منجر به تکثیر دو باند اختصاصی 414 و 589 جفت بازی در ارقام گلرنگ شد. با توجه به کارایی این روش در تشخیص درصدهای پایین مخلوط گلبرگ گلرنگ در کلالههای زعفران (1 درصد) ، می توان از آن به عنوان یک تکنیک کاربردی برای تشخیص و شناسایی تقلبات مربوط به افزودن گلبرگ های گلرنگ به زعفران تجاری حتی در مقادیر بسیار کم بهره برد.