نام پژوهشگر: هادی سیفی فرزاد

تحلیل نشانه های فرهنگی هویت ملی در فضاهای شهری مطالعه موردی: منطقه 6 تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1393
  هادی سیفی فرزاد   زهرا احمدی پور

هویت به عنوان حقیقت و چیستی یک شئ است که ویژگی ها و خصوصیات آن شئ را بیان می کند. هویت ملی نیز از یک سری مولفه ها و عناصری تشکیل شده است که بیانگر ویژگی ها و خصوصیات آن ملت می باشد. هویت ملی از مفاهیم متاخری است که در شکل گیری آن رسانه ها نقش مهمی داشته اند. در این بین شهر در بستر فرهنگ و بر پایه ی سرزمین، نماد و بیانی از ساختار ذهنی، الگوهای فکری و سازمان اجتماعی انسان های ساکن آن است؛ فضاهای شهری به عنوان یکی از عناصر مهم شهر می باشد که دارای یک سری ویژگی هایی است که عملکردهایی چون ظهور تعاملات اجتماعی و وحدت در جامعه، رفع نیازهای انسانی و اطلاع رسانی و... را به دنبال دارد. فضاهای شهری از دو قسمت فرم و محتوا تشکیل شده است. نشانه ها درون فضاهای شهری با رمزگانی که درونِ خود دارند قسمتی از محتوای فضای شهری را تشکیل می دهند؛ نشانه ها جزء رسانه های تصویری هستند که بر مخاطب عرضه می شوند و مخاطب با رمزگشایی محتوای درون آن به معنای آن دست می یابد و از آن متاثر می شود. نشانه ها به عنوان رسانه های تصویری که بر مخاطب عرضه می شوند در راستای مولفه ها و عناصر هویت ملی به عنوان معنایِ درونِ خود چه ارتباطی می توانند داشته باشند؟ نشانه ها درونِ فضایِ شهری می توانند با داشتنِ معناها و محتواهایی از مولفه ها و عناصر هویت ملی در رمزگان خود و برجستگی برخی از مولفه ها و عناصر بر دیگری در ایجاد، تقویت و بازنمایی هویت ملی نقش داشته باشند. به همین منظور در این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با بررسی های میدانی و کتاب خانه ای، با استفاده از مبانی نشانه شناسی سعی شده است از طریق تحلیل کیفی به بررسی ارتباط بین معنای نشانه ها در فضاهای شهری منطقه 6 تهران و عناصر و مولفه های هویت ملی پرداخته شود. نتیجه این پژوهش بیان داشت که نشانه ها در فضاهای شهری منطقه 6 تهران، متاثر از مولفه ها و عناصر هویت ملی، معناها و محتواهایی در این راستا در درون خود دارند. همچنین با برجسته سازی ویژگی از هویت ملی نسبت به ویژگی دیگر به صورت جهت دار به ایجاد هویت ملی می پردازد؛ و با تکرار معناهای متاثر از هویت ملی نقش بارزی در تقویت و بازنمایی هویت ملی دارد.