نام پژوهشگر: مجتبی موحدی
مجتبی موحدی علیرضا صادق زاده قمصری
صحبت از زیست جهان کودکی در تلویزیون صحبت از فهم جهانِ رسانه ای است که کودکان امروزه خود را در خود را در آن می یابند. این بدان معناست که ایشان هیچ نقشی در تحدید و تعیین مختصات این جهان و از همه مهم تر در ورود به آن نداشته اند. تبعات تربیتی چنین رویدادی، هویتی برای کودک رقم می زند که فهم آن برای نظام تربیت رسمی و عمومی که محور اصلی تربیت مطلوب را توجه به «هویت» انسان و تکوین و تعالی پیوسته ی آن می داند، حائز کمال اهمیت است. ازلحاظ روش شناسی، در این پژوهش، «زیست جهان کودکی در تلویزیون ج.ا.ا» به مثابه «پدیدار» مورد تأمل پدیدارشناسانه قرار می گیرد. پدیدارشناسی استعلایی هوسرل و پدیدارشناسی شالوده ای آلفرد شوتز با ایجاد فرصت ظهور برای این زیست جهان، از چگونه بودنِ آن خبر می دهند. ازآنجاکه در واکاوی مختصات زیست جهان کودکی در تلویزیون ج.ا.ا به «هویت های هم زمان» توجه شده، تجربه های زیسته در این زیست جهان در چهار شاکله ی انسانی و جهانی، دینی و مذهبی، ملی (ایرانی) و جنسی/جنسیتی موردمطالعه قرار گرفته اند. درنهایت، تطبیق این تجربه ها با روش ها و اصول تربیتی برآمده از تعریف «تربیت مطلوب» در نظام تربیت رسمی و عمومی، توانسته تصویری از ماهیت تربیت کودک در فضای رسانه ملی ارائه کند. نتایج نشان می دهد که اقتضائات تربیتی زیست جهان کودکی در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران، شبه تمهیدی است که در بسیاری از موارد رنگ ضد تمهید به خود می گیرد. شبه تمهیدی است که درعین حال که می خواهد رویکردی تمهیدی به منظور آماده سازی کودک برای دوران تربیت داشته باشد ولی عملاً در بسیاری از موارد روند رشد شناختی و عاطفی کودک را با مختل مواجه می سازد. ازاین رو در رویکرد تربیتی تلویزیون ج.ا.ا بایستی از «هویت رسانه ای» به جای هویت های چهارگانه ی انسانی و جهانی، دینی، ملی و جنسی سخن راند. هویتی که با تأکید بر جنبه های بیرونی خود، رنگی غیر جدی بر هر یک از هویت های اصیل چهارگانه می زند. هویتی فردگرا که به مدد عقل ابزاری و سودانگار خویش در پی برآوردن نیازهای دنیوی خویش است. هویتی خوش بین و بی خیال که فاقد اصالت انسانی است. تلویزیون جمهوری اسلامی ایران با رویکرد غیر جدی که به تربیت دارد از کودکی معنا زدایی می کند.