آئروموناس های متحرک معمول ترین باکتری های موجودات آب شیرین در جهان بوده و باعث بیماری هایی در ماهیان و سایر میزبان ها ی خونسرد و خونگرم می شوند. از بین این دسته از باکتری ها، آئروموناس هیدروفیلا با ایجاد عوارضی همچون پوسیدگی باله ها، زخم های پوستی و سپتی سمی خونریزی دهنده ی کشنده در ماهی ها حائز اهمیت است. فاکتورهای حدت مختلفی از آئروموناس هیدروفیلا در مراحل بیماری زایی نقش دارند که از آن جمله می توان به فاکتورهای خارج سلولی مانند آنزیم ها (پروتئاز، لیپاز، الاستاز، ژلاتیناز و نوکلئاز) و توکسین ها اشاره کرد. در بین اگزوتوکسین ها به نظر می رسد که همولایزین، آئرولایزین و سایتولیتیک انتروتوکسین نقش مهمی را در بیماری زایی ایفا می کنند. ردیابی و تشخیص مارکرهای حدت به وسیله pcr به عنوان یک جزء کلیدی در تعیین بیماری زایی این باکتری به حساب می آید و استفاده از واکسن های بومی منطقه جهت ایمن سازی هرچه بهتر در مقابل این بیماری حائز اهمیت می باشد. بدین منظور در این مطالعه از تعداد 200 قطعه کپور ماهیان پرورشی (126 قطعه کپور معمولی، 39 قطعه فیتوفاگ و 35 قطعه آمور) مشکوک به سپتی سمی آئروموناسی استان خوزستان نمونه برداری شد، که از این تعداد، 125 باکتری متعلق به جنس آئروموناس به روش بیوشیمیایی و pcr شناسایی شد که 31 جدایه از 125 جدایه با روش های بیوشیمیایی و ردیابی ژن های s rrna 16 و لیپاز به عنوان آئروموناس هیدروفیلا شناسایی گردیدند. نتایج نشان داد که میزان نقش آئروموناس ها و آئروموناس هیدروفیلا در سپتی سمی ماهیان دارای علائم بررسی شده به ترتیب معادل 5/62% و 5/15% است. با استفاده از پرایمرهای اختصاصی، سه ژن حدت همولایزین، ایرولایزین و سایتولیتیک انتروتوکسین در این جدایه های تأییدشده، ردیابی گردید که مشخص شد 18 جدایه (06/58%) همولایزین مثبت (hiya+)، 16 جدایه (61/51%) ایرولایزین مثبت (+aera) و 23 جدایه (19/74%) ازنظر حضور ژن سایتولیتیک انتروتوکسین (+act) مثبت هستند. بر اساس نتایج مطالعه حاضر مشخص شد که بیشترین ژنوتایپ در بین جدایه های تأییدشده، ژنوتایپ+hlya+ act با فراوانی معادل 61/51% می باشد. جهت بررسی محافظت کنندگی جدایه حاد از باکترین غیرفعال شده به وسیله uv استفاده گردید. تعداد 300 قطعه ماهی با وزن متوسط 65/10 ± 16/81، به 4 گروه (تیمار) و هر گروه به 3 تکرار 25 قطعه ای تقسیم شدند. گروه های 1 تا 4 به ترتیب با pbs، pbs همراه با ادجوانت کامل فروند، باکترین و باکترین همراه با ادجوانت کامل فروند به صورت داخل صفاقی ایمن گردیدند. در 4 هفته پس از ایمن سازی هر چهار گروه با دوز معادل دو برابر ld50 از آئروموناس هیدروفیلا حاد چالش داده شدند. میزان محافظت و عیار آنتی بادی در گروه های ایمن شده اندازه گیری گردید و نتایج نشان داد که میزان محافظت پس از چالش و عیار آنتی بادی در 4 هفته و 8 هفته پس از ایمن سازی در گروه های ایمن شده با باکترین چه با ادجوانت و چه بدون ادجوانت به صورت معنی داری بالاتر از گروه های دریافت کننده pbs است (05/0>p). ولی بین گروه های ایمن شده با باکترین به همراه ادجوانت و بدون ادجوانت اختلاف معنی داری در میزان محافظت و عیار آنتی بادی مشاهده نگردید (05/0>p).