نام پژوهشگر: حسین ثنائی نژاد
مهدی صادقی حسین ثنائی نژاد
اهمیت اقلیم و متغیرهای وابسته به آن در ابعاد مختلف زندگی بشری بر هیچ فردی پوشیده نیست. لزوم برنامه ریزی مدون و با دقت بالا برای دستیابی به بالاترین راندمان ها در زمینه های مختلف وابسته به اقلیم از جمله بیمه محصولات کشاورزی، اهمیت پیش بینی مقادیر متغیرهای اقلیمی را دو چندان می کند. از میان متغیرهای اقلیمی موثر بر فعالیت های کشاورزی، دما، بارندگی و سرعت باد، بدلیل تأثیر مستقیم بر تبخیر و تعرق و نیاز آبی گیاه و سهولت اندازه¬گیری آن¬ها، از اهمیت بیشتری برخوردارند. در این پژوهش به منظور برنامه ریزی بیمه محصولات کشاورزی، پیش بینی سه متغیر دما(حداقل مطلق، میانگین و حداکثر مطلق)، بارندگی و باد از تکنیک sarima، که از قوانین حاکم بر سری های زمانی کمک می گیرد، استفاده شد. از داده های آمار ایستگاه سینوپتیک نیشابور در استان خراسان رضوی طی سال های 1991-2010 استفاده نموده و بر اساس نمودارهای خود همبستگی، خود همبستگی جزئی و بررسی تمام الگوهای احتمالی به لحاظ ملاک کمترین خطا و حداکثر درستنمایی، بهترین الگو برای شبیه سازی ماهانه در دوره آماری 1991 تا 2010 میلادی با کمک نرم افزار r در ایستگاه مذکور بدست آمد. سپس پیش بینی برای دوره زمانی 2010 تا 2020 میلادی انجام پذیرفت. بر اساس نتایج بدست آمده و پیش بینی مقادیر متغیرهای اقلیمی با کمک این روش مدل سازی، فقط نتایج روند داده های دما(حداقل مطلق، میانگین و حداکثر مطلق) نشان داد در سطح 5% روند این متغیر معنی دار می باشد. پیش بینی این متغیر نشان داد این متغیر با افزایش حدود یک درجه ای در میانگین دوره زمانی 10ساله (2011-2020) همراه است. در نهایت تغییرات دمای حداقل مطلق با ضریب خسارت، برای گیاهان زراعی(گندم، جو، کلزا و پنبه) و باغی(انگور، پسته، بادام و گردو) تحت پوشش بیمه مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از رابطه بدست آمده برای سرمای زودرس بهاره (ماه مارس) و زودرس پاییزه (اکتبر) با ضریب خسارت، مقادیر این ضریب برای سال¬های 2011-2020 پیش بینی گردید.
مریم سلاجقه تذرجی محمد موسوی بایگی
زعفران یکی از عمده ترین گیاهان اقتصادی برای کشاوزران استان خراسان رضوی محسوب می شود. بیش از 90 درصد زعفران ایران از استان های خراسان تولید می شود. در این مطالعه آسیب پذیری زعفران از سرمای زمستان مورد بررسی قرار گرفته است. مقایسه عملکرد زعفران در دوره 2008-1992 نشان داد که بارندگی تابستان باعث کاهش عملکرد می شود. هر چند این گیاه مقاوم به سرما می باشد، اما سرمای شدید باعث کاهش عملکرد آن می گردد (دمای 18- و پائین تر). نتایج حاصل از تحلیل داده های یخبندان خاک در دوره کشت زعفران نشان داد که کمترین دمای روزانه و در نتیجه شدیدترین یخبندان در سطح و عمق خاک در ماههای ژانویه و فوریه و در مناطقی که دارای ارتفاع بالاتر و اقلیم سردتری بوده اند اتفاق افتاده است که بیشتر مربوط به مناطق شمالی و مرکزی می باشد و با نزدیک شدن به جنوب و غرب استان، از شدت آن کاسته می شود. همچنین مقدار afi (شاخص یخبندان هوا) به دست آمده از روش آمریکایی نسبت به روش نروژی و روش فنلاندی بیشتر می باشد. همچنین بیشتراختلاف بین روش های آمریکائی، نروژی و فنلاندی مربوط به اقلیم های گرم و درصد اختلاف کمتر آنها مربوط به اقلیم های سرد می باشد. ضریب همبستگی(6/0= r) به دست آمده نشان می دهد که روش فنلاندی مناسب ترین روش تخمین عمق یخبندان در منطقه می باشد.