نام پژوهشگر: صفا نجار نجفی
فاطمه صنعتی زهرا کاشانی نیا
یکی از شایع ترین عوارض در طی 24 ساعت اول پس از شیمی درمانی در بیماران مبتلا به سرطان، تهوع و استفراغ فاز حاد است. این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر کپسول زنجبیل و کپسول بابونه بر تهوع واستفراغ حاد ناشی از شیمی درمانی انجام گرفته است. این کارآزمایی بالینی تصادفی سازی شده، شاهد دار، سه گروهی و سه سوکور از اردیبهشت تا آذر سال 1392 در مرکز تحقیقات سرطان پستان جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران بر روی 65 بیمار مبتلا به سرطان پستان که تحت شیمی درمانی یک روزه بوده و از تهوع ناشی از آن رنج می بردند انجام شد. پس از کسب رضایت نامه، نمونه ها به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و یک گروه کنترل قرار گرفتند. کپسول های 500 میلی گرمی زنجبیل، در یک گروه مداخله و کپسول های 500 میلی گرمی بابونه، در گروه دیگر مداخله به صورت خوراکی علاوه بر رژیم ضد تهوع روتین که شامل آمپول دگزامتازون و متوکلوپرامید و کپسول اپرپیتانت بود، یک ساعت قبل از شیمی درمانی تا پنج روز پس از آن ، دو بار در روز به فاصله هر دوازده ساعت توسط بیماران مصرف شد و گروه کنترل فقط رژیم روتین را دریافت نمودند. برای سنجش اثر کپسول هااز یک پرسشنامه سه قسمتی شامل مقیاس دیداری استفاده شد و در نهایت تجزیه و تحلیل با توجه به ریزش افراد، با استفاده از آمار استنباطی مدل لگ خطی با تابع پواسون و تی زوجی بر روی داده های 45 نفر از بیماران انجام گرفت. یافته ها حاکی از آن بود که کپسول زنجبیل و کپسول بابونه بر روی شدت دفعات تهوع تاثیری نداشتند (238/0 p=). کپسول زنجبیل در کاهش تعداد دفعات تهوع موثر بود (013/0p=) در حالیکه کپسول بابونه هیچ تاثیری نداشت (896/0p=). همچنین کپسول زنجبیل (0001/0p<) از کپسول بابونه (02/0p=) در کاهش تعداد دفعات استفراغ موثرتر بود. نتایج حاصل از مطالعه نشان می دهد که کپسول زنجبیل و کپسول بابونه بر روی شدت دفعات تهوع تاثیری ندارند در صورتی که هر دو بر روی تعداد دفعات استفراغ موثرند اگرچه کپسول زنجبیل تاثیر بیشتری دارد. همچنین کپسول زنجبیل بر خلاف کپسول بابونه بر روی تعداد دفعات تهوع نیز موثراست.