نام پژوهشگر: مسعود جعفری زاده

نقش ژاپن در توسعه اقتصادی کره جنوبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1378
  علیرضا امیریان چکان   محمد شیرخانی

گزارش نهایی پژوهش به صورت زیر سازماندهی خواهد شد: ابتدا بخشی با عنوان مقدمه آورده می شود که در واقع در برگیرنده طرح پژوهش است . سپس "فصل اول" پژوهش با عنوان "شبه جزیره کره" اراده خواهد شد، که تصویری کلی از کره جنوبی و مسائل آن به نمایش خواهد گذاشت . در فصل های دوم (با عنوان کره، سرزمین تلاقی تجدد ژاپنی و محافظه کاری چینی، 1592-1910) و سوم (اشغال کره توسط ژاپن 1910-45) سعی می شود یکی از اساسی ترین تحولات فکری کره توضیح داده شود. فصول مذکور به بررسی این نکته می پردازند که چگونه کره در طول قرون هفده، هجده و نوزده به انزوا فرور رفت و در انتهای قرن نوزدهم با جهان بی رحم استعماگر مواجه گردید و در 1910 به اشغال ژاپن درآمده و مستعمره شد. دو فصل مذکور همچنین به بررسی و توضیح این امر می پردازند که چگونه تحولات رخداده از قرن شانزدهم به بعد، جهان "چین محور" کره ای ها جای خود را به جهان "ژاپن محور" داده و چگونه شد که کره ایها در عین نفرت از ژاپنی ها، آرزوی تبدیل کردن کره به کشوری همچون ژاپن را در سر می پروراندند. اهمیت بررسی این نکات در آنجاست که آزمون فرضیه پژوهش حاضر، بدون درک این تحولات فکری، انتزاعی به نظر خواهد رسید. فصل چهارم، این مسئله را مورد توجه قرار خواهد داد که شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم و عقب نشینی این کشور از شبه جزیره کره به معنی پایان آن چیزی نبود که در فصول دوم و سوم اشاره گردید، بلکه تاثیرگذاری ژاپن بر کره جنوبی پس از جنگ جهانی دوم، همچنان ادامه یافت . در این فصل، تداوم اثرگذاری ژاپن بر کره در فاصله 1945-1960 مورد بررسی قرار گرفته و به این منظور علاوه بر توضیح تحولات شبه جزیره کره در مقطع زمانی مذکور، نقش نخبگان کره جنوبی مدنظر بوده است . در انتها به فصل پنجم با عنوان "نقش ژاپن در توسعه اقتصادی کره جنوبی (1961-1979) می رسیم که در واقع بخش اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد، زیرا فرضیه اصلی را به آزمون می گذارد. به عبارت دیگر هدف از ارائه فصول اول تا چهارم ایجاد چهارچوبی بوده است که بتوان فرضیه ارائه شده در فصل پنجم را با تکیه به آن، بررسی نمود. فصل پنجم به دو بخش تقسیم می شود. در بخش اول نقش ژاپن (1961-79) مورد توجه قرار خواهد گرفت و در این راستا دو شاخص اصلی در قسمتهای جداگانه ای با عنوان "کمکها و وامهای ژاپن به کره جنوبی" و "سرمایه گذاری مستقیم خارجی و شرکتهای ژاپنی در کره جنوبی" به آزمون گذاشته می شوند. در این بخش این نکته نشان داده خواهد شد که ژاپن در اقتصاد کره جنوبی ایفای نقش نموده است . سپس در بخش دوم با عنوان "توسعه اقتصادی کره جنوبی 1961-79" شاخصهای اصلی این متغیر وابسته در قسمت جداگانه با عناوین "رشد تولید ناخالص ملی کره جنوبی" و "تغییر ساختار اقتصادی کره جنوبی" بررسی خواهند شد. این بخش نیز کیفیت ایفای نقش ژاپن را بررسی خواهد کرد و مثبت بودن نقش ژاپن در توسعه اقتصادی کره جنوبی را نشان خواهد داد. بخش پایانی پژوهش نیز به نتیجه گیری اختصاص یافته است .