طیف سنجی رامان ارتقا یافته سطحی (sers) یک روش طیف سنجی رامان است? که سیگنال رامان ارتقا? یافته بزرگی را برای مولکول های هدفی که بر روی سطوح فلزی معین جذب سطحی شده?اند، به دست می?دهد. در این پژوهش ابتدا دو زیرلایه مختلف sers ساخته و مشخصه?یابی شدند. زیرلایه های ساخته شده عبارتند از: 1) نانو ذرات نقره کلوئیدی ساخته شده به روش لی و میسل، 2) نانو ذرات نقره کلوئیدی ساخته شده به روش کریتون اصلاح شده. برای مشخصه?یابی نانو ذرات کلوئیدی از طیف سنجی uv/vis و پراکندگی پویای نور (dls) استفاده شد. طیف sers محلول مرکب سیاه جهت بررسی امکان کاربرد این روش در شناسایی مرکب ها ثبت گردید و نقش بار سطحی نانوذرات در نتایج sers در محلول?های کلوئیدی مورد آزمایش قرار گرفت. سپس مرکب های سه نسخه ی خطی قرآنی متعلق به دوران صفویه و قاجار که با نام های safavid1، safavid2 و qajar در متن مشخص شده اند با استفاده از روش sers مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مرکب های سیاه نسخه ی safavid1، دارای پایه کربنی بوده و ivory black و lamp black تشخیص داده شدند. مرکب قرمز این نسخه با استفاده از روش تجزیه و تحلیل عنصری sem-edx، که به عنوان روش تکمیلی در شناسایی مرکب ها به کار رفته است، مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که از شنگرف (سولفید جیوه) ساخته شده است. مرکب های سیاه نسخه های safavid2 و qajar هر دو carbon black تشخیص داده شدند. برای تعیین ترکیب های به کار رفته در کاغذ نسخه ها، طیف سنجی atr-ftir مورد استفاده قرار گرفت و در مورد هر سه نسخه ی مذکور، مدهای جذبی مربوط به ناحیه اثر انگشتی سلولز مشاهده شد