در این پایان نامه، به تعریب کتاب« مختصری در تاریخ تحول نظم و نثر پارسی به قلم دکتر ذبیح الله صفا پرداخته ام. در این کتاب ترجمه شده، مولف بصورت اجمالی و گذرا، درباره شعر و نثر و تحول آن از انقراض حکومت ساسانیان تا نیمه قرن دوازدهم و اواسط قرن چهاردهم یعنی عصر افشاریه و زندیه و قاجاریه و مشروطه، می پردازد.مسلما این کتاب بخشی از تاریخ ادبیات ایران است و شامل بحث مختصر در تحول نظم و نثر فارسی از آغاز تا دوره معاصر است. در این کتاب، مولف نخست، وضع زبان فارسی و چگونگی شعر و نثر در هر عهد و نام نویسندگان و شاعران و گویندگان را در هر دوره ذکر می کند و آنگاه سبک هایی که در هر عصر و زمان در شعر و نثر وجود داشته را مورد بحث قرار می دهد، وی از ورود در مباحث دقیق ادبی خودداری می کرد و شخصی که این کتاب را با دقت بررسی می کند، بازخوردهای هجوم مغولان را در زبان فارسی بصورت آشکار، مشاهده خواهد نمود؛ او به فرهنگ های ترکی و عربی و درآمیختن این دو فرهنگ در فرهنگ فارسی اشاره نموده است، طوری که بازخوردهای تحول زبان فارسی از حیث نظم و نثر در قرن چهارم و قرون هفتم و هشتم را چشمگیر و خیره کننده، مورد کنکاش قرار داده است.

چکیده: آشنایی زدایی تکنیکی هنری است که به معنای فراتر رفتن از زبان معیار و به منظور القای لذت درک و دریافت به مخاطب صورت می پذیرد و خود به دو نوع، معنایی (که به بررسی استعاره، مجاز، کنایه و حس آمیزی می پردازد) و ترکیبی ( که متن را در سطح واژگانی، نحوی، آوایی، نوشتاری، سبکی و گویشی مورد واکاوی قرار می دهد)تقسیم می شود. در این رساله سعی بر آن شده تا آشنایی زدایی های صورت گرفته در شعر بیاتی که به کمک استعاره، مجاز، کنایه و حس آمیزی شکل گرفته اند، مورد بررسی قرار گیرند. آنگونه که از بررسی انواع آشنایی زدایی معنایی در اشعار بیاتی بر می آید، وی همواره در جای جای قصیده های خویش ایستگاه هایی فکری ایجاد می کند تا مخاطب در آن ها اندکی بیندیشد و پس از دریافت معنای دوم و اصلی و همچنین پس از فهم تشابه ایجاد شده، به لذتی دست یابد که با خواندن یک متن روان و بی استعاره هرگز به آن دست نمی یازید. البته نباید فراموش شود که استفاده از استعاره برای ایجاد آشنایی زدایی پررنگ تر از دیگر روش های بیانی است. از سوی دیگر به دلیل آنکه بن مایه اصلی اشعار بیاتی مسائل سیاسی و اجتماعی است، وی به صورت اگاهانه از این نوع آشنایی زدایی ها بهره گرفته است تا بتواند بدین وسیله مقصود خود را بهتر در ذهن خواننده تثبیت کند. واژگان کلیدی: بیاتی، آشنایی زدایی، استعاره، مجاز، کنایه، حس آمیزی، زبان معیار