حمام اتحادیه در بافت تاریخی شهر ارومیه نزدیک بازار تاریخی و مسجد جامع این شهر در موقعیت مکانی مناسب قرار گرفته و از عناصر هویت ساز این بافت محسوب می شود. احداث خیابان های مختلف و ساخت و سازهای جدید که در بافت های تاریخی به علت عوامل مختلف سیاسی و اجتماعی به منظور بهبود زندگی و رفاه اجتماعی، در سالهای پس از احداث آن در شهر ارومیه شکل گرفته، موجب بروز آسیب به ارزش های ملموس و ناملموس در این بافت تاریخی شده است و این مسئله موجب کم رنگ شدن ارزش های هویتی و کالبدی حمام اتحادیه نیز شده است. با توجه به اینکه یکی از کاربری های حمام اتحادیه حمام دامادی شهر همراه با آئین ها و مراسمی خاص بوده، لذا نوع رویکرد برای احیاء، احیاء حمام دامادی شهر بوده است تا از قبل آن علاوه بر هموار نمودن مسیر برای احیاء کالبدی بنا، فرهنگ ها و آیین های هویتی شهر نیز تجدید حیات یابد. روش تحقیق در این رساله تحلیلی، توصیفی می باشد که در آن سعی شده است تا با ارائه طرح مرمت و احیاء حمام اولین گام برای شناخت و پاسداری از این میراث تاریخی و فرهنگی ارزشمند برداشته شود.

حمام های سنتی و تاریخی ایران به عنوان یکی از نشانه های شهری و اجتماعی ایران دارای شاخصه های خاصی نسبت به دیگر اجزا سازنده تاریخ گذشته این مرز و بوم هستند. وجود صدها بنای ثبت شده در فهرست آثار تاریخی بیانگر این ادعا می باشد. وجود حمام های تاریخی در کنار دیگر بناها برای معرفی تمدن و فرهنگ گذشته ایران بسیار ارزشمند خواهد بود اگر در معرفی درست این بناها اقدامات درستی صورت پذیرد از جمله راه های شناساندن این تمدن و فرهنگ به نسل امروزین ایران و حتی جهانیان در گام اول حفظ این بناها می-باشد و در گام بعدی استفاده صحیح از این بناها در جهت استفاده از آن که در مجامع علمی از آن به عنوان مرمت و احیا نام برده می شود. موضوع پایان نامه طرح مرمت و احیاء حمام کندلوس می باشد که این موضوع محورهای مختلفی را در پیش رو قرار می دهد این موضوعات هرچند متفاوت از یکدیگر بوده ولی مجموعه آن در پی دریافت مبانی فکری و علمی در تحقق انجام طرح خواهد بود. در راه رسیدن به طرح مرمت و احیا بنا اولین گام شناخت موقعیت جغرافیایی استقرار بنا بود از جمله به طول و عرض جغرافیایی، اطلاعات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... محل استقرار بنا، اقلیم منطقه، تقسیمات کشوری و دیگر اطلاعات مورد نیاز که در فصل اول به آن پرداخته شده است. بی شک مطالعه و شناخت خود بنا اطلاعات وسیعی می تواند در اختیار محققان قرار دهد در این تحقیق نیز با استفاده از شناخت بنا اطلاعات گسترده ای از بنا به دست آمده که در ادامه فصل اول این تحقیق به آن پرداخته شده است از آن جمله می توان به معرفی بنا، معماری و سازه آن اشاره کرد. آسیب های وارده به بنا در کنار متروکه ماندن بنا و رطوبت نزولی، صعودی و بی ملاحظه گری ناشی از آسیب های انسانی از علل اصلی تخریب بنا می باشند که با استفاده از علم مرمت در ابتدا به شناخت این آسیب ها و عوامل مخل آن پرداخته شد تا در قسمت طرح مرمت بتوانیم از این اطلاعات استفاده نماییم. آسیب های وارده به این بنا در اکثر موارد تخریب انسانی، فرسایش و رطوبت بوده ، که در فصل دوم این تحقیق به این مقوله پرداخته ایم . در فصل سوم این تحقیق با استفاده از اطلاعات فصول قبلی به ارایه طرح مرمت پرداخته شده است و در فصل آخر (چهارم) طرح احیا بنا برای ایجاد حیات دوباره به بنا و با توجه به فضاهای موجود ، با تبدیل بنا به مرکز گیاه شناسی سنتی کندلوس ارائه گردید ، که امید است با اجرایی شدن آنها بنای مذکور دارای حیات دوباره شود.

تخت سلیمان ارزش و تقدسی طبیعی در خود نهفته دارد و می توان آن راحماسه دائمی طبیعت و تمدنها دانست. در این پژوهش مشخص گردید؛ حضور هم زمان چهار عنصر طبیعی آب، باد، خاک و آتش عامل اصلی تقدس این فضاست. در این سایت یک ارزش طبیعی وجود دارد. یکی از موضوعات مهمی که در محوطه های باستانی با افزایش بازدید کنندگان در طول سالهای اخیر، باید به آن توجه ویژه داشت، طراحی مسیر بازدید و ضرورت ها و نیازهای مورد نیاز درطول این مسیر می باشد؛ که علاوه بر تأمین نیازهای حفاظتی این مجموعه جهانی، تامین کننده نیازهای اولیه گردشگران مطابق استاندارهای جهانی است. به عبارتی تدوین مسیر حرکت با در نظر گرفتن کلیه شرایط که در محوطه ها قرار دارند از آن جهت هائز اهمیت است که تا هم بازدیدکنندگان بتوانند طی مسیر مشخص از تمامی بخش های بازدید داشته باشند و هم الزامات مختلف تدوین شده در راستای حفاظت اثر مد نظر قرار گیرد. در این رساله ضمن معرفی سایت میراث جهانی تخت سلیمان و ویژگیهای این اثر، به ضوابط و قواعد طراحی در سایت های میراث جهانی می پردازیم سپس به طراحی مسیر بازدید منطبق با اصول بیان شده در طول روند مطالعات پرداخته خواهد شد.

باغ سازی در ایران پیشینه ای طولانی دارد؛ از این رو در فرهنگ، هنر و ادبیات بازتابی وسیع یافته و توجه فراوانی را به خود جلب کرده است. این بازتاب و توجه سبب شده است تا در سد? حاضر، مطالعات فراوانی در حوز? باغ انجام شود. با این وجود برخی کاستی هایِ جدی غیرقابل چشم پوشی است. عدم توجه کافی به تفاوت های سرزمینی، نادیده گرفتن یا کم توجهی به منابع دست اول و تفسیرهای ناقص و غیر دقیقِ واژگانِ مهم از جمل? کاستی ها است. تأثیر این کاستی ها بر فضا و شکل باغ، مسئله اصلی این تحقیق را شکل داده است: این که شکل خاصی از باغ در هند گورکانی به تفسیر نادقیق چهارباغ در ایران تیموری منجر شده و نتیج? نارسا به شکل باغ در محدود? زمانی و مکانی وسیع تری از ایران تیموری تسری داده شده است. این رساله، نگاهی انتقادی به موضوع یادشده دارد و مهم ترین هدف آن، اثبات تنوع شکل باغ و یافتن چگونگی اثرگذاری ساختارهای فضایی و ترکیب های متفاوت از اجزاء و عناصر مرتبط بر شکل گیری فضای باغ است. رساله، بر بهره گیری از منابع دست اول برای نیل به هدف تأکید داشته و به دنبال مطالع? خصوصیات فضایی در نمونه های منتخب از میان منابع معرفی شده است. بررسی های این رساله نشان می دهد که به جای تمرکز بر الگویی واحد یا مرجع یا شکلی مشخص که به طور دائم تکرار می شود، باغ سازیْ حاصل کنار هم قرارگیری اجزاء و عناصر گوناگونی است که در ترکیب با یکدیگر، گونه های متفاوتی از طرح باغ را شکل می دهند. رساله برای تأیید این فرضیه به مطالع? داستان های منظوم فارسیِ اواخر سد? چهارم تا انتهای سد? ششم می پردازد و به طور دقیق به دنبال آن است تا تصویری از صحنه های وقایع رخ داده شده در باغ ها را بیابد و شکل کلی آن ها را ترسیم کند. رساله از توان شعر فارسی برای بیان فضا و خصوصیات آن استفاده کرده و از تصویرهای دیگری همچون نگاره های درون نسخه های مصورِ داستان های مورد مطالعه نیز بهره می گیرد. نتیجه نشان می دهد که بیان دراماتیک داستان که در قالب شعرْ روایت شده است، قابل تبدیل به تصویرهایی است که شکل باغ را آشکار می کنند. لذا می توان تصویرهایی از فضای مورد نظر را بازیابی کرد. مطالع? این تصویرها نشان می دهد که بر اساس نمونه های مطالعه شده، طرح باغ ها دارای تفاوت چشمگیری است. درعین حال این طرح ها، حاصل الگوهای منجمد اولیه نیستند، بلکه این ترکیب اجزاء و عناصر و ساختارهای حاصل از آن ترکیب ها است که در نهایت شکل های متفاوت فضا را تعریف و تبیین می کند.

تکیه بر مدیریت دانش و برنامه ریزی اقتضایی و نیز بهره مندی از ظرفیت های مشارکت ساکنان در ارتباط با ارتقاء ایمنی گذرها و نقاط کانونی بافت های تاریخی به عنوان یکی از مهم ترین فضاهای تاریخی-اجتماعی محله ها، موضوع مهجوری است که در مدیریت بحران زلزله در بافت های تاریخی کمتر به آن پرداخته شده است. تجارب برنامه ریزی مدیریت بحران در زلزله های گذشته ی ایران بر وجود چنین چالشی اذعان داشته و ضرورت برنامه ریزی مشارکت محور را نشان می دهد. نظر به نقش عملکردی گذرها در کاهش ابعاد بحران زلزله، نحوه ی دستیابی به این مهم در قالب دو دسته اهداف اصلی و فرعی دنبال شده است. هدف اصلی رساله، تبیین و تدقیق چگونگی تکیه بر ظرفیت های مشارکتی مردم به منظور فراهم نمودن زمینه های ارتقاء ایمنی گذرها و کانون های بافت های تاریخی با تأکید بر دوران پیش از وقوع زلزله است و اهداف جزئی، بهره مندی از ظرفیت های ساکنان در راستای کاهش آسیب پذیری گذرها و دستیابی به راهکارهایی در جهت تقویت فرهنگ مشارکتی در بین ساکنان و نیز تحقق رویکرد محله محوری در مدیریت بحران زلزله با تأکید بر دوران پیش از وقوع زلزله را مورد تأکید قرار داده است. در حوزه ی روش- پژوهی، تحلیل داده ها به طور استقرایی (جزء به کل) و به شیوه ی نمونه پژوهی، مبتنی بر مشاهده ی مشارکتی و تدوین پرسشنامه در محله ی سلطان امیر احمد کاشان انجام شده است. در بخش آمار تحلیلی از آزمون های کولموگروف – اسمیرنوف، t تک نمونه ای، فریدمن و همبستگی پیرسون استفاده شده است. به منظور سنجش سطح معناداری سوال های پرسشنامه، متغیرهای 4 گانه ی 1): شناخت ساکنان از زلزله و سطح مشارکت اجتماعی آنان، 2): اثرگذاری زمینه های مشارکتی ساکنان در ارتقاء ایمنی گذرها، 3): زمینه های تحقق مشارکت مردم در خصوص گذرها و 4): نگاه مسئولان به مدیریت بحران زلزله و مشارکت مردم در ارتقاء ایمنی گذرها، تعریف و برای هر یک از آنها 2 فرضیه ی 0 و 1 در نظر گرفته شده و اثرگذاری یا عدم اثرگذاری هر یک از آنها بر اساس آزمون پارامتریک t تک نمونه ای بررسی شده است. یافته ها بر سطح بالای معناداری متغیرها و اثرگذاری آنها بر ارتقاء ایمنی گذرها و کانون های دسترسی در برابر زلزله دلالت می کند؛ به گونه ای که متغیر نقش گذرها در افزایش اعتماد اجتماعی، احساس مسوولیت ساکنان در قبال مشکلات محله، نقش رهبران محلی و نیز دولت در بسترسازی فرهنگ مشارکت مردم در ارتباط با ارتقاء ایمنی گذرها، دارای بیشترین سطح معناداری بوده اند. نتایج تحقیق نیز بازگوکننده ی آن است که تکیه بر چهار ظرفیت انسانی، زمانی، مکانی و وقف در بسترسازی مشارکت مردم در ارتقاء ایمنی گذرها اثرگذار است و چنانچه «رهبران محلی»، «معماران بومی»، «طراحان» و «کمیته ی مردمی» از طریق برنامه ریزی مشارکتی، سیستم مدیریت محله را بر عهده گیرند، ارتقاء ایمنی گذرها و کانون های دسترسی در محله ی سلطان امیر احمد محقق خواهد شد.

بخش برجسته ای از معماری ایرانی را می‏توان در بافت‏های تاریخی آن مشاهده‏کرد. به همین علت شناخت و پژوهش در زمینه بافت و بناهای تاریخی به عنوان یک میراث گرانبها بسیار اهمیت دارد. این اهمیت و دقت نظر تا بدانجاست که پس از شناخت جامع آنها، برای حفظ تاریخ سرزمین‏ و انتقال به نسل آینده به محافظت و مرمت این میراث پرداخته‏می‏شود. مسجد جامع گلپایگان از بناهای با ارزش دور? سلجوقی شهرستان گلپایگان با ویژگی‏های منحصر به فرد خود یکی از این میراث گرانبهاست که حفظ و نگهداری آن اهمیت فراوانی دارد. هست? اولیه این مسجد مربوط به دوره سلجوقی است، که در دوره‏های قاجار بخش‏هایی به آن الحاق شده و به صورت ایوان‏دار تبدیل شد و در نهایت در اوایل انقلاب، شبستان شمالی آن تخریب و به صورت معاصر نوسازی شده‏است. متاسفانه به علت عدم آگاهی از ارزش‏های تاریخی و معماری این بنا، آسیب‏های بسیاری بر آن وارد شده‏است. مشکل عمده این بنا آسیب‏های رطوبتی و منظری و از بین رفتن حریم بنا می‏باشد. بدین ترتیب از اهداف این پژوهش آن است که به شناخت معماری بنا و بررسی آسیب‏ها و معضلات وارده بر آن بپردازد، که در نهایت به ارائه راهکارهای مرمتی مسجدجامع گلپایگان بیانجامد. بیشتر مطالعات دربار? مسجد جامع گلپایگان در رابطه با شرح دستیابی کتیبه کف شبستان و شناخت کتیبه‏ها و بررسی گرافیکی نقوش تزیینی وکتیبه‏های مسجد جامع انجام شده‏است. روش تحقیق در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نمونه‏گیری موردکاوی و روش تجزیه و تحلیل از نوع کیفی و کمی می‏باشد. لذا این پژوهش با ابزارهای گردآوری مطالعات میدانی و کتابخانه‏ای به بررسی شناخت مسجد جامع گلپایگان و ارائه طرح مرمت با توجه به آسیب‏های وارده پرداخته‏است.