نام پژوهشگر: مرتضی طبائی
الهام شهیدی مرتضی طبائی
سازند شمشک (تریاس پسین ،ژوراسیک زیرین) در ایران به دلیل لایه های زغال دار از اهمیت ویژه ای برخوردار است ،علیرغم حجم قابل توجه مطالعات در حوضه های زغالدارالبرز(سازند شمشک)و ایران مرکزی امامطالعات اندکی در مورد رسوبات هم ارزاین سازند در منطقه اصفهان انجام شده است.در مطالعه حاضر ما سعی داشتیم توان هیدروکربن زایی نهشته های ژوراسیک این سازند در منطقه سُه واقع در شمال شرق اصفهان را با استفاده از پیرولیز راک اوال و پتروگرافی آلی بررسی کنیم . در این مطالعه حدود 20 نمونه سطح الارضی در اختیار داشتبم که روی ده نمونه آن آزمایش راک اوال با استفاده از دستگاه راک اول 6 دانشکده مهندسی نفت دانشگاه صنعتی امیر کبیر انجام شد. انتخاب نمونه ها به گونه ای بود که اول معرف همه رخساره¬ها باشدو دوم اینکه از لحاظ مواد آلی غنی باشد. جهت بررسی ماهیت و توزیع گروه ماسرالی و مقدار مواد آلی تعداد 12 اسلایدازنمونه¬های 2، 3، 11، 14، 16، 18 توسط سازمان زمین شناسی کشور تهیه و درآزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده مهندسی معدن دانشگاه صنعتی اصفهان مورد مطالعه میکروسکوپی قرار گرفت. بر اساس نتایج پیرولیز راک اوال می¬توان نوع ماده آلی درجه بلوغ ماده آلی و کیفیت ماده آلی راتعیین کرد. نتایج پیرولیز راک اوال نمونه¬های مورد مطالعه در این پژوهش حاکی از آن است که تمامی نمونه¬های ما کروژن تیپ 4 می¬باشند و در نتیجه برای تولید هیدروکربن مناسب نیستند،برخی از نمونه¬ها ،مانند نمونه¬های 2 و3 میزان toc بالایی دارند که بیانگر هیدروکربن زایی خوبی هستند اما پارامترهای تعیین کننده دیگری نظیر s1 و s2 ناچیزی دارند که بیانگر سنگ منشا ضعیف است علت این امر هوازده بودن وهمین طور نوع ماده آلی تشکیل دهنده آنها است. مطالعات پتروگرافی آلی اطلاعاتی نظیر نوع ماسرال و نوع ماده آلی تشکیل دهنده نمونه¬ها را مشخص می¬کند،بر اساس این مطالعات روی 12 اسلاید تهیه شده از 6 نمونه می¬توان گفت تمامی نمونه¬های ما از مواد آلی چوبی و زغالی تشکیل شده که گروه ماسرالی اینرتینیت را تشکیل می-دهند این ماسرال-ها از لحاظ هیدروکربن¬زایی ضعیف یا عقیم می¬باشند.
هومن رضایی لهراسب فرامرزی
استحکام سنگ تابع ترکیبات کانی شناسی، شکل دانه ها، اندازه دانه ها، نحوه قرار گرفتن آنها، فضاهای خالی موجود در بین دانه ها و نوع سیمان تشکیل دهنده سنگ است. استحکام سنگ را می توان در آزمایشگاه و یا با استفاده از آزمایش برجا تعیین کرد. اندازه نمونه مورد آزمایش شکل نمونه و نرخ بارگذاری بر نتایج آزمایش تاثیر گذار است. در تحقیق حاضر تاثیر دانه بندی و اندازه نمونه بر روی خواص مقاومتی سنگ مورد بررسی قرار گرفته است برای این منظور سه پانل بتنی با سه دانه بندی مختلف و با سنگ دانه هایی به ابعاد 12، 20 و 25 میلیمتر ساخته شده است. پس از عمل آوری نمونه های بتنی، مغزه هایی با قطرهای 56، 68، 72 و 94 میلیمتر با نسبت طول به قطر برابر با 2 (l/d=2) برای انجام آزمایش ها آماده سازی شده است. علاوه بر پانل های بتنی تعداد 9 تیر، برای هر دانه بندی تعداد سه تیر بتنی برای انجام آزمایش خمش چهارنقطه ای و تعیین مقدار چقرمگی نمونه ها ساخته شده است. برای بررسی تاثیر اندازه دانه ها و حجم نمونه ها بر پارامترهای مقاومتی، آزمایش مقاومت فشاری تک محوری، بار نقطه ای، آزمایش کششی برزیلی، آزمایش سرعت امواج طولی و آزمایش خمش چهار نقطه ای انجام شده است. نتایج بدست آمده نشان دهنده این است که با افزایش اندازه دانه ها مقاومت فشاری برای نمونه های با قطر 56، 68 و 72 میلیمتر بصورت خطی افزایش می یابد و فقط برای نمونه های با قطر 94 میلیمتر یک روند خطی و نزولی مشاهده گردید. مقایسه مدول الاستیک و سرعت امواج طولی در نمونه های با قطرهای متفاوت نشان داد که مقدار مدول و سرعت با افزایش قطر نمونه کاهش پیدا می کند. نتایج حاصل از آزمایش خمش چهار نقطه ای نشان داد که با افزایش اندازه دانه ها از 12 به 20 میلیمتر چقرمگی و فاکتور چقرمگی افزایش می یابد و با افزایش اندازه دانه ها به 25 میلیمتر چقرمگی نمونه ها در مقایسه با نمونه های با دانه بندی 20 میلیمتر با نسبت خیلی کمی کاهش می یابد. نتایج آزمایش مقاومت کششی برزیلی نشان دهنده این امر است که با افزایش نسبت طول به قطر نمونه ها (l/d) ، مقاومت کششی بصورت خطی کاهش می یابد و بالعکس با افزایش اندازه دانه ها مقاومت کششی روند افزایشی را نشان می دهد. یکی از نتایج مهم در این تحقیق که نیاز به مطالعه و بررسی بیشتر دارد، افزایش خواص مقاومتی، با افزایش ابعاد نمونه ها برای قطرهای 56 تا 72 میلیمتر است.