گیاه دارویی ریحان بنفش یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که اسانس آن در صنایع مختلف داروسازی، آرایشی و بهداشتی استفاده می¬شود. مدیریت کود یک عامل مهم در کشت گیاهان دارویی می¬باشد. کاربرد کودهای آلی در تولید این گیاهان با هدف حذف یا کاهش قابل ملاحظه مصرف نهاده¬های شیمیایی و همچنین افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود رشد و کیفیت گیاه اهمیت زیادی برخوردار است. به همین منظور آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان با پایه طرح بلوک¬های کامل تصادفی با ده تیمار و سه تکرار بر روی گیاه ریحان به اجرا درآمد. در این آزمایش تیمارها شامل سه سطح کود دامی (10،15 و 5 تن در هکتار)، سه سطح ورمی کمپوست (15،10و 5 تن در هکتار) و سه سطح کود مرغی (15،10و 5 تن در هکتار) به همراه تیمار شاهد مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق صفاتی مانند ارتفاع بوته، سطح برگ، تعداد شاخه فرعی، وزن خشک برگ و درصد اسانس اندازه¬گیری شد. نتایج نشان داد که مصرف هر سه نوع کود بر صفات اندازه¬گیری شده تاثیر گذار است بدین صورت بشترین مقدار صفات اندازه¬گیری شده در تیمار 15 تن ورمی کمپوست در هکتار بدست آمد. درصد اسانس به طور معنی¬داری با کاربرد کودهای آلی افزایش یافت به طوری که بیشترین مقدار بترتیب از تیمارهای 15 تن ورمی¬کمپوست (12/1 درصد) و 10 تن ورمی¬کمپوست (1/1 درصد) بدست آمد. به علاوه، نتایج تجزیهgc و gc/ms نشان داد که ترکیبات اصلی اسانس یعنی متیل¬کاویکول و لینالول با اعمال تیمارها تغییر می-کند.

بومادران دماوندی گونه ای اندمیک از جنس بومادران (achillea spp.) است که بومی ایران در مناطق کوهستانی دماوند می باشد. پژوهش انجام شده در جهت بررسی خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمایی این گیاه انجام شد. نمونه های گیاهی از ارتفاعات کوه دماوند (3900 تا 4300 متر از سطح دریا) برداشت شد و به منظور استخراج اسانس، نمونه ها را در سایه خشک کرده و توسط دستگاه تقطیر با آب طرح کلونجر اسانس گیری انجام شد. آنالیز ترکیبات شیمیایی اسانس توسط دستگاه gc/ms صورت گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که ارتفاع گیاه، فاصله میانگره ها، تعداد برگ در هر گره، وزن تر بوته و وزن خشک بوته بیشترین مقدار خود را در ارتفاع 3900 متری نشان دادند. ولی بیشترین درصد عملکرد اسانس با مقدار 954/0 درصد متعلق به ارتفاع 4300 متری بود. حدود 142 ترکیب شناخته شدند که البته با توجه به درصد ناچیز 71 ترکیب تنها 71 ترکیب باقی مانده گزارش شدند که دارای درصد حائز اهمیتی نسبت به کل درصد اسانس بودند. همچنین ترکیب مهم توجون با تغییرات چشمگیری (92/2 درصد تا 91/0 درصد، به ترتیب از ارتفاع 3900 تا 4000 متری) مواجه بود. بیشترین درصد تغییر در ارتباط با تغییر ارتفاع مربوط به ترکیب استیل ایمیدازول بود به طوریکه از 9/2 درصد در ارتفاع 3900 متری به 28/9 درصد در ارتفاع 4300 متری متغییر بود. که تغییر حدوداً 3/6 درصدی را دارا بود. این در حالی است که بیشترین کاهش درصد را ماده اکالیپتول به خود اختصاص داد، به این صورت که از 34/7 درصد در ارتفاع 3900 متری به 29/2 درصد در ارتفاع 4300 متری متغییر بود. ترکیبات جدیدی در این گیاه در مقایسه با سایر گونه ها شناسایی شدند، که از آن جمله، می توانیم به اتیل-سینسئوات، دلتا-2-کارن، گاما-ترپینولن، پرلین، زانتین، ستانول، بنزیل تیگلات اشاره کرد؛ که در بین این ترکیبات گاما-ترپینولن حاوی درصد قابل توجه 74/5 درصد بود.