نام پژوهشگر: محمد رضا چائی چی

اثر تنش آبی و مویان بر کمیت و کیفیت گیاه علوفه دارویی شنبلیله (trigonella foenum-graecum)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گنبد کاووس - دانشکده تولیدات گیاهی و دامی 1392
  معصومه رئیس میرزائی   علی راحمی کاریزکی

به‎منظور بررسی تأثیر تنش آبی و مویان بر کمیت و کیفیت گیاه علوفه دارویی شنبلیله، آزماشی در پاییز سال 92-1391 در گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس اجرا شد. آزمایش به‎صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل کم‏آبیاری در چهار سطح آبیاری براساس ظرفیت زراعی مزرعه (بدون تنش یا شاهد)، آبیاری پس از تخلیه 25 درصد از رطوبت ظرفیت زراعی (تنش ضعیف)، آبیاری پس از تخلیه 50 درصد از رطوبت ظرفیت زراعی (تنش متوسط) و آبیاری پس از تخلیه 75 درصد از رطوبت ظرفیت زراعی (تنش شدید) صورت گرفت و تیمارهای مویان در سه سطح شامل عدم مصرف مویان (شاهد)، مصرف مویان با غلظت یک پی‎پی‎ام و مصرف مویان با غلظت دو پی‎پی‎ام بودند. نتایج حاصل از آزمایش نشان دادند که کلیه صفات مورد بررسی از جمله وزن خشک بوته، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، تعداد شاخه، ارتفاع بوته، تعداد برگ، سطح برگ، وزن خشکبوته (وزن زیست توده)، تعداد غلاف در بوته، طول غلاف، وزن دانه در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن 100 دانه و شاخص برداشت تحت تأثیر کم‎آبیاری قرار گرفته و بین شدت تنش با کلیه صفات مذکور همبستگی منفی وجود داشت در حالی‎که نسبت برگ به ساقه و قندهای محلول در آب تحت تأثیر تیمارهای آبیاری قرار نگرفت. کاربرد مویان (سورفاکتانت) سبب افزایش وزن خشک بوته، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، تعداد شاخه، ارتفاع بوته، تعداد برگ، سطح برگ، وزن زیست توده، تعداد غلاف در بوته، طول غلاف، وزن دانه در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن 100 دانه، شاخص برداشت، پروتئین خام (cp) و خاکستر کل (ash) شد. در این آزماش میزان عملکرد تولیدی با بالا رفتن شدت تنش روند کاهشی را از خود نشان داد و با کاربرد مویان میزان تولید برای هر دو صفت عملکرد علوفه و عملکرد بذر بیشتر شد. واژه‎های کلیدی: خصوصیات کیفی، شنبلیله، صفات کمی، عملکرد، کم‎آبیاری، گیاه دارویی، مویان.