سنتز ترکیبات هتروسیکل در آب به عنوان محیط واکنش و همچنین در محیط عاری از حلال از اهمیت روز افزونی در شیمی و علوم محیطی برخوردار شده است. بر این اساس سنتز مشتقات پلی هیدروکینولین در حضور مقدار کاتالیتیک از معرف سیلیکا سولفوریک اسید (ssa) با استفاده از آلدهید های مختلف آروماتیک، آلیفاتیک و هترسیکلیک تحت دو شرایط متفاوت انجام شد. واکنش تحت شرایط گرمایی ودر دمایc60 به خوبی پیش رفته و محصولات با بازده بالایی جداسازی گردیدند. همچنین با استفاده از امواج ریز موج روشی به صرفه از لحاظ انرژی برای سنتز این ترکیبات استفاده شد که زمان انجام واکنش را به مقدار قابل ملاحظه ای کاهش داد (طرح 1). تهیه 3،2-دی هیدرو کینازولین-4(1h)-اون های تک استخلافی و دو استخلافی از واکنش ایزاتوئیک انیدرید، آلدهیدهای مختلف، آمونیوم استات یا آمین های نوع اول در حلال آب و در حضور مقدار کاتالیتیک از تترا بوتیل آمونیوم برمید (tbab) انجام گردید. در این واکنش محصولات با راندمان خوب و در مدت زمان کم سنتز شدند. این واکنش در محیط عاری از حلال و در دمای c105 نیز انجام شد و نتایج خوبی به دست آمد (طرح 2). واکنش تک ظرف و سه جزئی در محیط آبی برای سنتز مشتقات تترا هیدرو بنزو[b] پیران و پیرانو[2,3-d]پیریمیدین به کار رفته است. در این فرایند از آلوم که کاتالیستی ملایم و کارآمد می باشد، استفاده گردید. واکنش ها در دمای c 80 انجام گرفته و همزدن شدید برای پیشرفت واکنش لازم می باشد (طرح 3). مشتقات اکسیندول و اسپیرواکسیندول به دلیل اثرات بیولوژیکی و فارماکولوژیکی از اهمیت فراوانی برخوردارند. برخی مشتقات اسپیرو اکسیندول از واکنش اسیدهای کربنی(دیمدون، باربیتوریک اسید، 4-هیدروکسی کومارین، 2-هیدروکسی-4،1- نفتوکینون) مالونیتریل یا مالونیک اسید استر و مشتقات آیزاتین در حلال آب و در حضور تترا بوتیل آمونیوم برمید با موفقیت سنتز شدند. راندمان این واکنش ها مطلوب بوده و تعدادی از محصولات سنتز شده جدید می باشند (طرح 4 و 5).

واکنشهای چندجزئی درشیمی بسیاربااهمیت وحیاتی هستند.این واکنش ها باعث افزایش سرعت ساخت مولکول های پیچیده میشوندوبه محققان این امکان رامی دهندکه بدون ایزوله کردن هیچ حدواسطی روش های جدیدراپیداکنندوتوسعه دهند.آمیدوآلکیل2-نفتول هاترکیبات مهمی درسنتز اجزای سازنده به شمارمی روندوبه عنوان یک پیش ماده برای سنتزمشتقات آمینومتیل2-نفتول هابه کارمی روند.مشتقات آمیدوآلکیل نفتول هامی توانندبه آسانی به آمینوآلکیل2-نفتول هاهیدرولیزشوند.ازاین مشتقات برای رفع فشارخون پایین و افزایش ضربان قلب استفاده میشود.عامل دارکردن سطح نانوذرات مغناطیسی درکاربردکاتالیزراستفاده فراوانی دارد . این کاتالیزر در بسیاری از ترکیبات آلی از جمله واکنش-های چندجزئی و سنتزترکیبات هتروسیکل و ... مورد استفاده قرار می گیرد .سنتز این کاتالیزرها به دلیل داشتن مزایایی نظیر قابل بازیافت بودن ، کوتاه کردن زمان واکنش ، تمیز بودن شرایط واکنش ، هزینه کمتر ، استخراج آسان و استفاده مجدد از آنها بسیار مفید می باشد

کشف واکنش های چندجزئی یک زمینه نویدبخش، اساسی و موفقیت بزرگی در شیمی محسوب می شود. بنابراین مولکول ها و ساختارهای پیچیده و با ارزشی به صورت بسیار کارآمد، سریع و موثر و با صرف زمان کم بدون اینکه جداسازی حدواسط صورت گیرد، سنتز می شوند. محققان تلاش زیادی برای پیدا کردن و توسعه واکنش های چندجزئی جدید می کنند. در این پروژه با تثبیت آسپارتیک اسید بوسیله 3- آمینوپروپیل تری اتوکسی سیلان بر روی نانوذرات مغناطیسی fe3o4/sio2 ، یک کاتالیزور جامد بازی سنتز شد. کاتالیزور با موفقیت و در شرایط بدون حلال برای سنتز 2-آمینو 4h- کرومن ها استفاده شد. ساختار، سطح و خاصیت مغناطیسی کاتالیزور بوسیله تکنیک های مختلف از جمله bet، xrd، vsm، tga و ft-ir مورد بررسی قرارگرفت. این نانوذرات جدید حاصله به دلیل داشتن خاصیت بازی به عنوان کاتالیزور جامد بازی در واکنش مشتقات آلدهید با مالونونیتریل و انول ها مورد استفاده قرار گرفت . فرایندی که در آن دو یا چند ترکیب قابل دسترس به طور همزمان و به صورت تک ظرف تولید محصول نمایند، واکنش چند جزئی نامیده می-شود. این واکنش ها بسیاری از اصول شیمی سبز نظیر انجام واکنش در شرایط بدون حلال، گزینش پذیری بالا، کم بودن زمان واکنش و بازده بالا و ... را رعایت می کنند. کلیدواژه:آسپارتیک اسید، واکنش چندجزئی بتانفتول، نانوذرات مغناطیسی