نام پژوهشگر: امیر حسین اباذری
پریسا ندری محمد صالحی
برخی فاکتور¬های رشد و مولکول¬های کوچک نقش مهمی در مسیر سیگنالی سونیک هدجیهاگ (shh) دارند. از جمله این مولکول¬های کوچک می¬توان به پورمورفامین اشاره کرد که ترکیب آگونیست مولکول سونیک هدجیهاگ بوده که نقش مهمی در تنظیم فعالیت گیرنده¬ها و عوامل رونویسی دارد. در این مطالعه تاثیرآگونیست پورمورفامین در روند بلوغ تخمک¬بالغ شده گوسفند در آزمایشگاه و همچنین تاثیر اپی¬ژنتیک این آگونیست بر روند بلوغ تخمک مورد ارزیابی قرار داده شد. پس از جمع¬آوری نمونه¬های تخمدان گوسفندی از کشتارگاه، مجموعه کومولوس- اووسیت در محیط حاوی غلظت¬های 250 و 500 نانو¬گرم پورمورفامین کشت داده شد. بعد از 22 ساعت توسط آنزیم هیالورونیداز سلول¬های کومولوس¬ از تخمک جدا شد و از رنگ آمیزی هوخست و سل تراکر بلو جهت ارزیابی بلوغ هسته¬ای و سیتوپلاسمی استفاده گردید. سپس توسط میکروسکوپ فلورسنت عکس¬برداری انجام شد. جهت تجزیه آماری از نرم افزار image j استفاده شد. 22 ساعت بعد از کشت تخمک¬ها در محیط ivm، تخمک¬های بالغ شده در مجاورت با اسپرم¬های گوسفند قرار داده شد تا لقاح صورت گیرد. 48 ساعت بعد با استخراج rna از جنین دو سلولی از تکنیک real time pcr و نرم افزار rest برای تعیین بیان ژن¬های ptc1، smo،gli1 ،hdac1 ، hdac2 و hdac3 استفاده گردید. جهت بررسی میزان کلیواژ جنین¬های پارتنوژنژ، 22 ساعت بعد از بلوغ، تخمک¬ها وارد مرحله فعال¬سازی شد و تا مرحله بلاستوسیست پیش رفت. نتایج بدست آمده از غلظت 250 نانوگرم پورمورفامین در محیط بلوغ تخمک¬ نسبت به گروه کنترل نشان داد 81 درصد از تخمک¬ها توانسته بودند تقسیم سلولی را تا متافاز میوز ii ادامه دهند اگرچه این افزایش از نظر آماری معنی-دار نبود. در غلظت 500 نانوگرم پورمورفامین میزان بیان ژن¬های ptc1 کاهش داشت در حالیکه بیان ژن¬های smoو gli1 بطور معنی¬داری افزایش پیدا کرد (0/05>p). ضمنا مشاهده شد که در این غلظت بیان ژن¬های ژن¬هایhdac1 ، hdac2 وhdac3 کاهش یافت. در ارزیابی میزان استیلاسیونh4k12 مشاهده گردید که در غلظت 500 نانوگرم پورمورفامین بیشترین میزان استیلاسیون رخ می¬دهد. علاوه بر این مشاهده شد در حضور پورمورفامین تعداد جنین¬های پارتنوژنز افزایش پیدا نمود. در این مطالعه استفاده از پورمورفامین تاثیر قابل توجه¬ای بر میزان بلوغ هسته¬ای تخمک نداشت. در مقابل پورمورفامین میزان بلوغ سیتوپلاسمی را افزایش داد. بر این اساس می¬توان چنین نتیجه¬گیری نمود که پورمورفامین برای بهبود بلوغ سیتوپلاسمی تخمک می¬توان مفید باشد. همچنین این ماده می¬تواند موجب فعال شدن مسیر سیگنالی سونیک هدجیهاگ می¬گردد.